Tansiyona hangi bölüm bakar, tansiyon düşmesi ya da yükselmesi gibi durumlarda tansiyona hangi bölüm bakar sorularınızın cevabı için içeriğimizi inceleyebilirsiniz.
İçindekiler
Tansiyon, kalp tarafından vücuda pompalanan kanın atardamar duvarlarına uyguladığı basınçtır. Kan basıncı ölçümünde iki sayı vardır. Günlük konuşmada bu iki sayıdan büyük ve küçük tansiyon olarak bahseder, çoğunlukla yanlış bir yaklaşımla ikisini ayrı ayrı değerlendiririz.
Oysa iki sayı birbirinden ayrı değildir ve kan basıncımızın sağlıklı bir aralıkta olup olmadığının göstergesidir.
- Büyük sayı sistolik basınçtır. Kalp kasılıp attığında atardamarlarda oluşan basınçtır.
- Küçük sayı diyastolik basınçtır.. Bu da, kalp atımlar arasında gevşediğinde atardamarlarda oluşan basınçtır.
Çoğu yetişkin için normal kan basıncının 120/80 milimetre cıva (mm Hg) olduğu kabul edilir. Bu 120/80 mm Hg olarak yazılır ve genelde “12’ye 8” şeklinde okunur.
Tansiyon seviyeleri çeşitli nedenlerle geçici olarak yükselip düşebilir. Ancak bunun sürekli olması tansiyon hastalığı anlamına gelir ve kontrol altına alınması gerekir.
Halk arasında tansiyon hastalığı derken kastedilen çoğunlukla yüksek tansiyon, tıbbi adı ile hipertansiyondur. Yüksek tansiyon hastalığı genellikle hiç belirti göstermez ya da çok az belirti gösterir. Birçok insan bunu bilmeden yıllarca yaşar..
Yüksek tansiyonun genellikle belirti göstermemesi ve kontrol altına alınmaması çok ciddi sağlık sorunları hatta ani ölüme neden olabilir. Kontrol edilemeyen yüksek tansiyon, atardamarlara, özellikle böbrekler ve gözlere zarar verir. Ayrıca felç , kalp krizi ve diğer kardiyovasküler hastalıkların riskini artırır.
Tipik olarak, hipertansiyon hastası olup olmadığını bilmenin tek yolu tansiyon ölçümü yapmaktır.
Tansiyon Hastalığının Sebebi Nedir?
Yüksek tansiyonun nedeni kesin olarak bilinmemektedir. Ancak yüksek tansiyona neden olduğu bilinen beslenme alışkanlıkları ve sağlık durumları vardır. Örneğin tuz tüketiminin tansiyonu yükselttiği, yüksek stres ve çeşitli psikolojik sorunların yanı sıra obezite, kalp damar hastalıkları, tiroid hastalıkları, şeker hastalığı gibi hastalıkların hipertansiyona neden olduğu bilinmektedir.
Bu nedenle hipertansiyon birincil ve ikincil hipertansiyon olarak iki kategoride değerlendirilir. Birincil hipertansiyon herhangi bir nedene dayanmayan ve yavaş yavaş gelişen, kalıtsal faktörlere bağlanan tansiyon tipidir. İkincil hipertansiyon ise başka bir sağlık sorununun sonucu olarak ortaya çıkar.
Tansiyon ne zaman ve nasıl ölçülmelidir?
Yüksek tansiyon tipik olarak herhangi bir uyarı vermez, bu nedenle sessiz katil olarak da tanımlanır. Bir çok kişi o sırada tansiyonunun yükseldiğinin farkında değildir. Ancak ciddi sağlık sorunlarına neden olabileceğinden tansiyon hastalığında erken teşhis ve zamanında müdahale çok önemlidir.
Baş ağrısı, nefes darlığı, burun kanaması, göğüs ağrısı, görme bozuklukları ve baş dönmesi acil müdahale gerektiren tehlikeli derecede yüksek tansiyon belirtisi olabilir.
Bazı faktörler tansiyonda geçici bir artışa neden olabilir. Stres veya kaygı, ani hava değişimi, egzersiz, sigara içmek, kafein alımı, dolu mesane gibi durumların tansiyonu geçici olarak yükseltebilir.
Tansiyon değerlerinin geçici olarak yükselmediğinden emin olmak önemlidir.
Doğru tansiyon ölçümü için aşağıdaki şartları sağlamış olmalısınız:
- Sakin ve rahat olarak sessiz bir yerde ölçüm yapmak
- Tansiyonunuzu ölçmeden önce en az 30 dakika egzersiz yapmamak, sigara içmemek veya kafeinli içecekler içmemek.
- Ölçümlerinizin aralığını görmek için günün farklı saatlerinde ölçüm yapmak.
18-40 yaş arasında iseniz 2 yılda bir, 40 yaş üzerindeyseniz yılda bir kez tansiyon ölçümlerinizi yaptırmalısınız. Ayrıca, ailenizde hipertansiyon öyküsü varsa, kalp, diyabet veya böbrek hastalığınız varsa, aşırı kiloluysanız veya obeziteniz varsa, uyku apnesi veya uykusuzluk varsa ve sigara içiyorsanız, yaş faktörüne bakmaksızın düzenli olarak tansiyonunuzu takip etmelisiniz.
Yüksek Tansiyon Kontrol Edilmezse Ne Olur?
Tedavi edilmeyen ve kontrol edilmeyen yüksek tansiyon, kan damarlarınıza ve kalbiniz, böbrekleriniz, gözleriniz ve beyniniz dahil diğer organlarınıza zarar verebilir. Kalp krizi, felç, anevrizma, kalp yetmezliği, böbrek yetmezliği, görme kaybı, konsantrasyon ve hafıza sorunlarına neden olabilir.
Hamileyseniz, düşük, gebelik zehirlenmesi, erken doğum riskini artırabilir.
Tansiyon İçin Hangi Doktora Gitmeliyim?
Tansiyon değerlerinizi kontrol ettirmek ve tansiyon hastası olup olmadığınızı öğrenmek için “dahiliye uzmanına” gitmelisiniz.
Tansiyon tanısı almanız halinde hastalığın nedeni, hangi aşamada olduğu ve tedavi planına göre kardiyoloji uzmanı ile de tedaviye devam edebilirsiniz.
Ortalama kan basıncı ölçümleriniz iki veya daha fazla randevuda sürekli olarak yüksekse, doktorunuz yüksek tansiyon teşhisi koyabilir.
Bazı kişilerde beyaz önlük hipertansiyonu olur, heyecan ya da kaygı nedeniyle doktor randevularında tansiyon yükselir. Böyle bir bir durumunuz varsa muayene sırasında doktorunuza söylemelisiniz. Doktorunuz tansiyonunuzu bir hafta boyunca kaydetmenizi ve tekrar gelmenizi isteyebilir. Sonuçlarınız sürekli olarak yüksekse, yani 120/80 mm Hg’nin üzerinde ise, takip randevusu almalısınız.
Tansiyon Nasıl Tedavi Edilir?
Çoğu durumda, beslenme, düzenli uyku, alkol azaltmak ve sigarayı bırakmak gibi belirli yaşam tarzı değişiklikleri yapmak kan basıncınızı düşürmenize ve hatta yükselmesini önlemenize yardımcı olabilir.
Ancak bunların sağlanamadığı ya da bunlara rağmen kontrol edilemeyecek durumda ise reçeteli ilaçlarla kontrol altına alınır. Yüksek tansiyon tedavisinde amaçlanan kan damarlarında basıncın etkisini azaltmak ya da dengelemektir.
Bu amaçla reçete edilen ilaçların etken maddeleri şunları sağlayabilir:
- Vücudunuzdan fazla tuz ve suyu atma
- Kalp atış hızını kontrol etme ve kan damarlarını gevşetme
- Kan damarlarını daraltan belirli maddeleri bloke etme
- Kan damarlarının etrafındaki kasları gevşetme ve kalp atış hızını yavaşlatma
- Kan damarlarını sıkılaştıran maddeleri bloke etme
- Atardamarların duvarlarındaki kasları gevşetme
Yüksek tansiyonun nedeni başka bir tıbbi durum ise kan basıncını korumak için bu durumun tedavi edilmesi gerekir.
Örneğin, uyku apnesi olan kişiler yüksek tansiyon geliştirme eğilimindedir. Uyku apnesi tedavisi, yüksek tansiyonun düşmesine yardımcı olabilir. Başka bir örnek, ciddi kilo kaybı ile ilişkili yüksek tansiyondur .
Başka bir tıbbi duruma bağlı olmayan yüksek tansiyonu kontrol etmek ömür boyu ilaç kullanmayı gerektirebilir.
Doktorunuz bir tedavi yöntemi belirledikten sonra, size verdiği talimatlara uymanız ve tansiyonunuzu dikkatle takip etmeniz önemlidir. Tedavinizin tansiyonunuza etki edip etmediğini doktorunuza bildirmelisiniz.
Acil Servise Ne Zaman Gitmeliyim?
Aşağıdaki durumlardan en az üçünün aynı anda görülmesi yüksek tansiyon veya diğer ilgili tıbbi problemlerden kaynaklanan ciddi komplikasyonların bir işareti olabilir ve acil tıbbi müdahale gerektirebilir.
- Bitkinlik
- Mide bulantısı
- Nefes darlığı
- Sersemlik
- Baş ağrısı
- Asiri terleme
- Görüş problemleri
- Bilinç bulanıklığı, konfüzyon
- Göğüs ağrısı
- İdrarda kan