Kronik yorgunluk fiziksel ya da psikolojik nedenler sebebiyle ortaya çıkabilir. Kansızlık görünen bir insan kendisini yorgun hisseder. Aynı zamanda depresyonda olan bir kişi de kendini sürekli olarak halsiz ve yorgun hisseder. Belirli zamanlarda ortaya çıkan bu yorgun olma hali süreklileşerek kronik yorgunluğa neden olabilir.
İçindekiler
Kronik Yorgunluk Nedir
Kendini sürekli yorgun hissetmek insanın hayatını normal bir biçimde sürdürebilmesini oldukça zorlaştırır. Çoğu insan yorgunluk hissinin üzerinde durmasa da bazı durumlarda dikkate alınması gereken hastalıkların habercisi olabilir. Kronik olarak yerleşen yorgunluklar kişi dinlendiğinde geçmezler. Hem günlük hayat içerisinde kişi işlerini devam ettirecek enerjiyi kendinde bulamaz hem de gece uykusu da enerji kazanmasını sağlamaz. Kronik yorgunluk kişi normal bir uyku düzenine sahip olsa da enerjisiz olması demektir.
Her zamanki saatinizde yatsanız ve sabah erken kalksanız bile enerjiniz öğle vaktine kadar tükenmiş olur. İnsanlarda görülen yorgunluk türleri ruhsal yorgunluklar, fiziksel yorgunluklar ve kronik yorgunluklardır.
Kronik yorgunluk semptomları aylarca kendisini devam ettirir.
Sürekli yorgun hissetmek en az 6 ay boyunca devamlı hal aldıysa teşhis konulması yüksek ihtimaldir. Yorgunluk hissi mevsimlerin değiştiği vakitlerde daha çok kendisini belli eder. Düzenli uyku bir süre sonra kendisini uykusuzluğa bırakır. Yorgunluk hissi eğer tempolu bir hayatınız varsa normaldir fakat dinlendiğiniz zaman geçmeyen bir yorgunluğunuz varsa uzman bir doktora danışmanız gerekir.
Kronik Yorgunluk Nedenleri
Kronik yorgunluğa sahip olan kişilerde özellikle farklı yaştaki bireyler için farklı sebepler gözlenebilir.
- Genç bireylerde kronik yorgunluk günlük hayattaki ve iş hayatındaki stres, depresyon, kansızlık, düşük tansiyon gibi sebeplerden dolayı meydana gelebilir.
- Yaşlı bireylerde ise şeker hastalığı, kalp hastalıkları, böbrek, karaciğer sorunlarından kaynaklı hastalık gözlemlenebilir.
- Dikkat edilmesi gereken nedenlerin başında depresyon gelir ve her yaşta kişinin başına gelebilecek bir durumdur.
- Yorgunluk hissi uzun süre geçmiyorsa uzman doktora gittiğinizde size birtakım testler yapılır.
- Kan, idrar testleri yapılarak fiziksel sebepler aranır. Tiroid ölçümü ve karaciğerdeki enzim oranının ölçümü de yapılan testler arasındadır.
- Kişinin geçirdiği ya da geçirmekte olduğu bir hastalık sebebiyle kronik yorgunluk meydana gelmişse öncelikle o hastalığın tedavisi yapılır.
- Diyabeti olan kişilerin bu hastalığa sahip olmak olasılığı daha yüksektir. Böbreklerin üst bezlerinde meydana gelen problemler de kronik yorgunluğa sebep olabilir.
- Genç bireylerde vitaminsizlik kronik yorgunluğa yol açan etkenlerden biridir. Özellikle D vitamini ve B12 vitaminlerinin eksikliği hastalığa yol açar. Kansızlık problemi yaşayan kişiler aynı zamanda kronik yorgunluğu yaşayabilirler.
- Yaşlı bireyler için romatizma sahibi olan kişilerde hastalığın görülme şansı daha yüksek olur.
- Karaciğerde meydana gelen rahatsızlıklar da hastalığa sebep olur.
- Psikolojik rahatsızlıklar kronik yorgunluğa sebep olan önemli etkenlerdir.
- Anksiyete ve depresyon süreci yaşayan kişiler ilaç tedavisi ile bu süreci atlatabilir.
Kronik Yorgunluk Belirtileri
Yorgunluk her insanda görülebilir ve normal yorgunluk ile kronik yorgunluk semptomları erken dönemde benzer olduğundan ayrım yapmak zor olabilir. Normal yorgunluk kişi dinlendiğinde geçer ve kişi enerjisini geri kazanır.
Kronik yorgunluğa sahip olan kişilerde ise yorgunluk hali 6 ayı aşkın bir süre sürekli devam eder ve dinlenmek de kişilere enerji kazandırmaz ve kendilerini iyi hissedemezler. Uyku sonrası yataktan yorgun kalkmak, anıları ya da günlük yaptığı işleri anımsamada zorlanma, dikkat dağınıklığı ve odaklanma problemleri başlıca belirtilerdendir.
Psikolojik olduğu kadar fiziksel başka hastalıkların da bir sonucu olarak ortaya çıkabilir. Eklemlerdeki rahatsızlıklar, şiddetli baş ağrıları, konsantrasyonda meydana gelen bozukluklar kronik yorgunluk meydana gelmesine sebep olurlar.
İş hayatında yoğun tempo ya da spor yapan bir kişide oluşan yorgunluklar kişi 8 saate kadar dinlenince kendiliğinden geçer. Kronik yorgunluğa sahip bir kişi ise 24 saat boyunca dinlense bile yorgunluk hissini üzerinden atamaz. Yorgunluk belirtileri aylar boyunca devam ettiğinde uzman bir doktora görünmek şarttır.
Odaklanmada yaşanan problemler, kaslarda ağrı, unutkanlık, eklemlerde oluşan ağrılar, uyku düzensizliği ve uyumanın kişinin dinlenmesini sağlamaması, enerjisizlik, mide bulantısı, kendinden ve yaşamından memnun olmama hissinin ağır basması, konuşurken oluşan güçlükler, bilinçte meydana gelen bulanıklıklar, hiperaktivite, kişinin ayağa kalkacağı zaman baş dönmesi ve sersemlik yaşaması gibi durumlar başlıca belirtilerdir.
Kronik Yorgunluk Tanı Yöntemleri
Kişi kronik yorgunluğu normal yorgunluktan zor ayırt edebileceği için çoğu insan uzman bir doktor yardımı almadan bu süreci yaşamak zorunda kalır. Kronik yorgunluk hastalığının ayırt edici en önemli özelliği yorgunluk halinin aylarca devam etmesidir ve uyumak ya da dinlenmenin işe yaramamasıdır.
Üzerinizdeki yorgunluk hali devamlıysa ve dikkat dağınıklığı ve odaklanamama gibi belirtiler başladıysa muhakkak bir uzman doktora görünmeniz gerekir. Uzman doktora gittiğinizde test ve muayene ile teşhis hızlı bir şekilde konulabilir.
Uzman doktora başvurduğunuzda öncelikle psikolojik sebeplerin araştırılması için hastanın hikayesi dinlenir. Psikolojik nedenler haricinde kişinin başka bir hastalığı olup olmadığının bilgisi alınır. Bunun için kan testi ya da röntgen istenebilir. Kronik yorgunluk teşhisi hem uzman doktor tarafından hem de psikiyatrist tarafından ortak olarak ele alınır ve konulur.
Hastalık teşhisi konulduğundan öncelikle ne şiddette meydana geldiğinin belirlenmesi gerekir. Hasta hangi yaş grubundaysa ve psikolojik nedenlerle mi yoksa fiziksel nedenlerle mi hastalığın meydana geldiği belirlendikten sonra kişiye özel bir tedavi programına başlanır. Kronik yorgunluğun belirtileri insandan insana değişiklik gösterebilir. Hastalığın şiddeti sebep olan durumun ağırlığına bağlı olarak değişebilir.
Uzman doktorun ve psikologların ortak çalışması ile hasta için en uygun olan tedavi yöntemi bulunarak uygulanmaya başlanır. Hastalığın teşhisinden sonra tedavisi de kişiden kişiye farklı hızlarda sonuçlar verebilir.
Kronik Yorgunluk Tedavi Yöntemleri
Kronik yorgunluk tedavisi kişilerde hangi şiddette ortaya çıktığına bağlı olarak değişiklik gösterebilir. Uzman doktora başvuran kişinin öncelikle hikayesi detaylı bir şekilde dinlenerek kronik yorgunluğun sebepleri belirlenmeye çalışılır.
Psikolojik ya da fiziksel sebepler olabileceği gibi iki sebepten kaynaklı da olabilen hastalıkta hikayenin detaylı bir şekilde dinlenmesi önemlidir. Hastanın günlük hayatında neler yaptığı, nasıl bir işte çalıştığı, evliyse aile ortamı, genç yaşta ise çevresindekilerle ilişkisi gibi hayatına dair detaylar hastalık hakkında ipucu verirler. Hastanın başka türlü rahatsızlıkları varsa bunlar ve tedavi yöntemleri incelenir. Kendisini ne kadar zamandır yorgun ve halsiz hissettiği ve belirtilerin şiddeti ölçülür.
Fiziksel rahatsızlıklardan kaynaklı kronik yorgunluk farklı belirtiler göstererek kendisini belli edebilir. Hastanın kalp rahatsızlığı varsa bacaklarda şişlik oluşabilir ve yatar pozisyona geçtiğinde nefes daralması görülür.
Böbreklerde oluşan bir rahatsızlık sebep olduysa idrar yapmada sorun yaşar ve ağrılı bir süreç olur. Saçları dökülüyor ya da normalden daha çok kilo kaybediyorsa tiroid hastalığından kaynaklı olabilir.
Tüm bu hastalıklar gibi eğer hastanın kronik yorgunluğuna neden olabilecek fiziksel bir rahatsızlık yoksa psikolojik olarak bu durumu yaşıyor olduğundan psikiyatrist bölümü ile ortak tedavi sürecine alınır. Psikolog ile görüşülen düzenli seanslar ve terapiler hastanın tedavi sürecinde oldukça etkili oluyor. Kişiye özel diyetler ve egzersiz programları da tedavi sürecinde hasta için uygulanıyor.
K Vitamini, Karaciğer Yağlanması, Vaskülit, Trombosit, Tiroid hastalıkları ve tiroid nodülleri