HCT kan hücre oranının vücudumuzda genel bulunan kan oranına karşılık gelen ifadesidir. Test yaptırdığınızda vücudunuzdaki alyuvar sayısının kanınızda kaç oranında bulunduğunu öğrenmiş olursunuz. Ölçümler hesaplanırken eğer genel kan oranı 100 ml olursa ve test sonucu 35 ml kırmızı kan hücresi oranı çıkarsa %35 hematokrit değeri olduğu ortaya çıkar.
İçindekiler
Alyuvarlar vücudumuz için oksijen ile karbondioksitin sağlıklı bir biçimde döngüde olmasını sağlar bu sebeple oranın ideal olması vücut sağlığımız için oldukça önemli bir durumdur. Standart oran yetişkin bir birey için alyuvar miktarının kanda bulunma oranının %35 ve %45 arasında bir oran olması gerektir. Bebekler için kanlarında bulunan alyuvar oranı daha yüksektir ve gelişmeye başladıkça normal orana doğru azalma gösterirler. Cinsiyete göre ideal oran değişim gösterir. HCT oranı erkek bireylerde kadın bireylere göre daha yüksek oranda ortaya çıkar. Kadın bireyler için hamilelik dönemi vücuttaki alyuvarların azaldığı bir dönemdir çünkü dolaşım halindeki kan artar ve kanın yoğunluğu azalır.
Dünya standartlarında belirlenen oranlara göre bebeklerde alyuvar oranı %55 ile %68 oranı arasında olur. Yetişkinler için erkek bireyde bu oran %42 ve %54 oranı arasındadır. Kadınlar için ise alyuvar oranı %38 ile %46 aralığında olur. Test sırasında yapılan mekan ve kullanılan cihazlara göre bu oranlar çok ufakta olsa farklılık gösterebilirler. Alyuvar miktarının azlığı ya da çokluğu birtakım sağlık problemlerine sebep olabilir.
HCT Testi Nedir?
Sağlıklı bir yaşam için vücudumuzda bulunan alyuvarın genel kan oranımızdaki oranının ölçülmesi HCT testi ile mümkün olur. Alyuvarlar yani kırmızı kan hücreleri vücudumuzdaki kanımızda en çok bulunan hücrelerdir. Görevleri oksijen ve karbondioksit taşıma, döngüsünü sağlama ve yeterli miktarda bulunmasını sağlamaktır.
Alyuvarların içerisinde demir bulunduğu için kırmızı renkli olurlar. Kendilerine özgü şekilde ve renkleri vardır. Alyuvarların üretim yeri kemik ilikleridir. Oluşmaya başlayan bir alyuvar öncelikle gelişme aşamasında 1 hafta geçirir ve bu sırada çekirdeği vardır. Gelişme süreci tamamlandıktan sonra çekirdek ortadan kaybolur ve vücutta dolaşıma hazır hale gelir. Akciğerlerimiz ile alyuvarlar sayesinde nefes alabiliriz. HCT sonucunda her yaştan insan için alyuvar oranı ölçülerek sağlıklı bir vücut olup olmadığı araştırılmış olur.
Alyuvarlar yalnızca oksijenin akciğere ulaşmasını sağlamakla kalmaz aynı zamanda oksijenin tüm doku ile organlarımıza ulaşmasını da bağlantı yoluyla sağlamış olurlar. Vücutta oluşan karbondioksiti de yeniden akciğere taşıyarak solunum yoluyla dışarı atılmasını sağlar. Her nefes alıp verişimizde alyuvarlar tarafından bu işlem sırasıyla ve eksiksiz şekilde gerçekleştirilmiş olur.
Vücudumuzda alyuvar oluşumu için bazı hormonlar ile maddeler gerekli olur. B12 vitamini, demir, folik asit gibi maddeler bunlara örnektir. Kadın bireylerde kırmızı kan hücreleri 4,8 milyon civarında olur. Erkek bireylerde bu rakam 5,4 milyon olarak hesaplanır.
HCT Testi Düşüklüğü
Vücudumuzdaki kırmızı kan hücreleri oksijen taşıma görevini yerine getirdikleri için HCT testi yaptırdığımızda değer olması gerekenden düşük çıkıyorsa vücudumuza yeterince oksijen taşınmadığı anlamına gelir.
Yeterli derecede oksijen taşımak için alyuvar sayısının belirlenen oranda olması gerekir. Alyuvar sayısının düşük çıkması kemik iliğinde gerçekleşen üretim aşamasının birtakım sebeplerden dolayı yetersiz kalmasıyla açıklanabilir. Birtakım başka durumlar da kırmızı kan hücrelerinin azalmasına sebebiyet vermiş olabilir.
Alyuvarlar yalnızca akciğere değil tüm vücut dokularına ve organlara oksijen taşıdığı için düşüklük durumu vücudumuzun yeterince alyuvar üretemeyişi anlamına gelir. Bu durum örneğin bir kaza durumunda çok fazla kan kaybedersek de meydana gelebilir. Kansızlık ya da anemi dediğimiz hastalık HCT değerinin düşüklüğü ile ortaya çıkar.
Vücudumuzdaki alyuvar sayısının düşüklüğünün pek çok farklı sebebi olabilir. Kan kanseri hastalığı, dalakta büyüme, anemi, böbrek rahatsızlıkları, b12 eksikliği, demir, folik asit ya da bakır eksikliği, hamilelik, kanımızın bulunduğu damarlarda oluşan hastalıklar sebeplere örnektir.
Kansızlık durumu kendi başına sağlığımız için problemli bir hastalıktır fakat sebep olabileceği başka hastalıklar da olduğu için mutlaka tedavi edilmesi gereken bir durumdur. Kişi kendisini normalden halsiz ve yorgun hisseder. Cilt rengi normalden daha soluk olur.
Saç bölgesinde sağlıksız görünüm ve dökülmeler olabilir. Solunum yollarında birtakım problemler ortaya çıkar. Nefes darlığı yaşanır. Başta ağrı ya da dönme gibi semptomlar ortaya çıkabilir.
HCT Testi Yüksekliği
Kanımızda bulunan alyuvarlar oksijeni akciğere iletmekle yeterli olmayabilir. Bu gibi durumlarda kemik iliği durumu düzeltmek için daha çok alyuvar üretme yoluna gider. Üretim fazla olunca HCT testinin değeri de yüksek çıkar.
Coğrafi olarak rakım yüksekliği olan kesimlerde yaşayan insanların kanlarındaki alyuvar sayısı normal orandan daha yüksek olabilir. Rakım yüksekliği olan bölgelerde oksijen seviyesi daha az olduğundan dolayı alyuvar üretimi daha çok olur. Bu durum test yaptıran bireyler için nerede yaşadıklarına göre değerlendirilmeleri gerektiği gibi bir sonuç ortaya çıkarır.
Kan hücrelerinin vücutta yüksek miktarda bulunmasının çeşitli sebepleri olabilir. Kalp rahatsızlığı yaşayanlarda, damar sorunları olanlarda, böbrek hastalığında, vücudun normalden fazla susuz kalması sonucu, uyku apnesine sahip olanlarda, kortizon ilaç kullanımında, egzersizleri yoğun ve yorucu şekilde yapanlarda HCT değerleri yüksek çıkabilir.
Vücutta bulunan kan hücrelerinin normalden yüksek çıkması kişilerde eklem ağrılarına ya da göğüs ağrılarına neden olabilir. Görüşte kayıp ve bulanıklık yaşayabilirler. Alyuvar sayısı yüksek olan kişiler avuç içi bölgelerinde normalden daha yüksek hassasiyet yaşarlar.
Kas ağrıları meydana gelebilir. Karın bölgesinde ağrılar oluşabilir. Kulak bölgelerinde ağrı ve çınlama meydana gelebilir. Vücutta kaşınma durumu normal insanlara göre daha fazla yaşanır. Yoğun alyuvar miktarı kan pıhtılaşmalarının yaşanmasına sebep olabilir. Bu durum ciddi rahatsızlıklar için ortam oluşmasına neden olabilir.
HCT Testi Nedir Nasıl Yapılır
Sağlıklı bir yaşam sürebilmemiz için vücudumuzda bulunan alyuvar sayısının normal oranda bulunması gerekir. Vücudumuza oksijen taşınmasını sağlayan alyuvarların görevleri oldukça önemlidir. HCT testi bize alyuvarlarımızın oranını verir.
Teste göre alçak ya da yüksek oran çıkarsa kişi buna göre tedavi yöntemlerine yönlendirilir. Testin yapılması kişiden kan alınmasıyla olur. Test sonuçlarına göre eğer alyuvar değerleri düşük çıkarsa kişi bunu doğal yollardan yükseltebilir.
Kırmızı et gibi gıdalarda bulunan demir oranının fazlalığı vücudumuzun alyuvar üretmesine yardımcı olur. Yeşil yapraklı sebzelerde de bol demir bulunduğundan faydalıdır. Yumurtasının sarısı yenerek demir ihtiyacı karşılanabilir. Baklagiller de demir bakımından zengin gıdalardır. Dışarıdan b12 vitamini takviyesi de alyuvar oranını normal seviyelere çekebilir. HCT testi özellikle hamilelik dönemindeki kadınlar için önemlidir.
B12 vitamininin eksik olması annenin sağlıklı gelişimine sebep olabilir. Bebeğini emzirecek anneler için bu durum olumsuz sonuçlara neden olabilir. Düzgün ve demir oranı yüksek beslenme hem b12 vitaminin alınmasını hem de kan hücresi üretiminin normale dönmesini sağlar.
Alkol gibi zararlı maddelerin kullanımı süreci olumsuz etkiler. Doktor tavsiyesi ile belirlenen birtakım egzersizler kişi için faydalı olur. Yürüyüş yapmak ve temiz hava alyuvar üretimi için faydalı etkinliklerdir. Bu tarz etkinliklerde oksijen açlığı meydana geldiği için kemik iliğinde daha fazla alyuvar üretimi meydana gelerek dengeyi sağlayabilir.
Vaskülit, Trombosit, Tiroid hastalıkları ve tiroid nodülleri, Tansiyon, Mide Bulantısı