Ferritin vücudumuzda ihtiyacımız olan demir stoklarının bulunduğu proteinlerdir.
İçindekiler
Vücudumuzda bir problem hissettiğimizde ve doktora başvurduğumuzda genel kontrol için öncelikle yapılan tetkiklerden biri kan testidir. Vücudumuzda genel olarak ne kadar kan bulunduğunu belirten teste hemogram denir.
Hemogram sayesinde kanımızda kaç adet beyaz kan hücresi, kaç adet kırmızı kan hücresi, kaç adet kan pulcuğu bulunduğunun sonucunu alırız. Kırmızı kan hücrelerinde hemoglobin dediğimiz demir içeriğinin zengin olduğu proteinler bulunur. Bu tarz proteinler kemik iliğimizde üretilir.
Vücudumuzda oksijenin dolaşması ve akciğerimiz, vücut dokularımız ve organlarımıza ulaşması bu proteinler sayesinde olur. Aynı şekilde vücudumuzda üretilen karbondioksit de proteinlere yapışır ve akciğerlere taşınarak solunum yoluyla dışarı atılır. Ferritin vücudumuzda bulunan demir oranının korunmasını ve gerektiğinde kullanılması için depolanmasını sağlayan proteine verilen addır.
Sağlıklı bir yaşam sürebilmemiz için vücudumuzun normal bir şekilde işlemesi gerekir ve hayati görevleri olan proteinler de bu sebeple önemlidir. Kansızlık durumlarında öncelikle vücuttaki hemoglobin oranına bakılır. Demir minerali yediğimiz besinlerden elde edilir.
Besinler aracılığı ile aldığımız demir vücudumuzda ferritinler sayesinde depolanır ve saklanır. Demir alındıktan sonra depolanır ve vücudumuzun ihtiyaç olduğu zaman çözülmek üzere salınır. Bir diğer adı da demir deposudur. Kan miktarı için hemoglobin ölçülürken vücudumuzda bulunan demir miktarı için de ferritinler ölçülür. Ölçmek için ferritinlerin oranını verecek bir test uygulanır.
Ferritin Eksikliği Nedir
Vücudumuzda demir eksikliği olduğunda vücut dokularımız ve organlarımızın çalışması olumsuz anlamda etkilenir. Ferritin eksikliği yaşandığında uzman doktor oranına göre takviye ilaç verebilir. İlaç tedavisi haricinde kişi beslenme düzenini de değiştirebilir.
En çok demir alabileceğimiz besin kırmızı ettir. Dikkat etmemiz gereken hususlardan biri de yemeğimiz bittikten sonra hemen ardından kahve veya çay içmemektir. C vitamini vücudumuz için oldukça önemlidir ve demir eksikliğini de önler. Meyve tüketimi demir depolamak için en sağlıklı yöntemlerden biridir.
Deniz ürünleri, sakatat ürünleri, brokoli, mercimek, yeşil fasulye, fasulye, lahana gibi ürünler demir bakımından zengin gıdalardır. Tahıllar da demir depolamamızı sağlarlar. Eğer kişi vejetaryen ise kırmızı et tüketemeyeceğinden takviye olarak ilaç kullanabilir. Ferritin eksikliği zararlı madde kullanımı ile de oluşabilir. Eğer eksiklik çok ciddi boyutlardaysa kişiye damar yoluyla kan verilebilir.
Eksikliği olabileceği gibi demirin fazla yüksek olması da birtakım problemlere yol açar. Alkol alımı çok fazlaysa demir oranı yüksek çıkabilir. Şeker hastalığı ve kanser gibi hastalıklar da demir oranını yükseltebilir. Cinsel yaşamda isteksiz olma, kalp çarpıntısı, halsiz hissetme, kilo verme, eklem bölgelerinde ağrılar gibi belirtiler demir oranının arttığını gösterir.
Demir oranı normalden yüksek çıktığında hastaya ilaç ile tedavi uygulanır. Egzersiz yapması tavsiye edilir ve kahve, çay tüketimi demir oranını dengelemeye yardımcı olabilir.
Ferritin Değeri Kaç Olmalı
Hayatımızı sağlıklı bir şekilde sürdürebilmemiz için ihtiyacımız olan minerallerin başında demir gelir. Demir metabolizmamızın düzgün çalışmasını sağlar. Kanımızda en çok orana sahip olan kırmızı kan hücreleri oksijen döngüsünü sağlar ve nefes alışımızı dengeler. Hemoglobinlerin bu dengeyi sağlaması için demir mineraline ihtiyacı vardır. Ferritin vücudumuzdaki demir oranını korur. Nefes alıp verişimiz bu iki proteinin birlikte çalışmasına bağlıdır.
Her bir proteinde 4500 tane demir minerali saklanır. Bu oranın dengede olup olmadığını anlamak amacıyla da test uygulanır. Vücudumuzda kaç tane demir deposu bulunacağı cinsiyet ve yaşa göre değişiklik gösterebilir. Fakat genel olarak standart rakamlar erkek bireyler için 20 ile 200 ml/ng, kadın bireyler için 20 ile 500 mn/ng oranlarıdır. Ferritin deposunun kadın bireylerde daha düşük olması kadınların regl olması sebebiyledir.
Test sonucunda genel rakamlardan daha düşük bir oran bulunursa demir deposu eksikliği olarak adlandırılır. Kansızlık dediğimiz hastalık aslında demir eksikliğidir. Demir minerali olması gerekenden az olursa kırmızı kan hücreleri de olumsuz anlamda etkilenir. Bu etkilenme sonucunda da oksijen döngüsünde problemler ortaya çıkabilir.
Birbirini etkileyen iki protein eksiklik sonucunda hem demir eksikliği hem de kansızlık meydana gelir. Birçok farklı neden demir eksikliğine neden olabilir. Kafein içeren maddelerin fazla tüketilmesi örneğin kahve ve çay gibi eksikliğe neden olur. Dengesiz ve sağlıksız beslenmek de demir eksikliğinin en büyük nedenlerinden biridir.
Ferritin Normal Değeri
Kadınların normalde demir seviyeleri erkeklere göre daha düşüktür çünkü her ay düzenli olarak regl olurlar. Bu sebeple demir eksikliği durumları kadınlarda daha ciddi sonuçlara neden olabilir. Bir kadın regl döneminde fazla kan kaybediyorsa bir süre sonra demir eksikliği yaşayabilir. Ferritin eksikliğinin görülebileceği dönemlerden biri de kadınlar için hamilelik dönemidir.
Kısa aralıklarla hamile kalındığında vücudumuz tepki olarak demir eksikliği gösterebilir. Et seven biriysek ve dışarıdan işlenmiş halde aldığımız etleri çok sık tüketiyorsak bu da bünyemizde demir eksikliğine neden olabilir. C vitamini sağlıklı bir yaşam için gerekli olan vitaminlerden biridir. Eksikliğinde demir eksikliği de oluşabilir. Ferritin kalıtsal hastalıklara sahip kişilerde de sıkça görülen bir durumdur. Kalıtsal olmasa da kronik bir hastalığı olanlar da demir eksikliği yaşayabilirler.
Bir kaza sonucu yaralanma olursa ve kişi çok fazla kan kaybederse bu durum demir eksikliğine yol açabilir. Sindirim sisteminde yaşanan hastalıklar, mide problemleri, bağırsak hastalıkları demir eksikliğine yol açar. Demir eksikliği ortaya çıktığında vücudun işleyişinde birtakım bozulmalar meydana gelir.
Demir eksikliği hemoglobinlerin düzgün çalışmasını engelleyeceği için doku ve organlarımıza yeterli oksijen taşınamaz. Bu da organlarımızın ve dokularımızın çalışmasında birtakım problemler yaratabilir. Vücudumuz düzgün çalışmazsa başka hastalıklara kapı açılır. Kişi kendini normalden çok daha yorgun ve bitkin hisseder.
Ferritin Testi Nedir
Ferritin eksikliğinin fiziksel anlamda problemlere yol açabileceği gibi psikolojik olarak da etkileri vardır. Stresli bir yapıda olan kişi sık sık anksiyete krizi geçirebilir. Yeme düzeni bozulur ve kişi dengesiz bir şekilde beslenmeye başlar. Demir minerali eksikliği olduğunda özellikle çocuklarda toprak yeme isteği oluşur. Toprakla birlikte kireç yeme konusunda istekli oluş da ortaya çıkar.
Baş ağrıları sık olur ve bazı durumlarda baş dönmeleri de yaşanabilir. Kişi normalden olduğundan daha çok üşümeye başlar ve bu hal devamlı olarak ortaya çıkar. Hatırlamada zorluk yaşamaya başlar. Dikkat dağınıklığı gözlenir ve kişi bir şeylere odaklanmakta zorluk yaşar. Saç bölgesinde dökülmeler meydana gelir. Ferritin eksikliği ciltte solgun görünüme neden olur.
Tırnak bölgesinde renk solukluğu ve çabuk kırılma gibi güçsüzlükler meydana gelir. Parmak bölgelerinde kendiliğinden oluşan uyuşukluk hissi oluşur. Cinsel yaşam olumsuz anlamda etkilenir ve kişi cinselliğe karşı isteksiz olur. Huzursuz bacak sendromu belirtileri başlayabilir. Tüm bu belirti semptomları kişinin vücudunda ne oradan demir eksikliği yaşandığına bağlı olarak şiddet değişimi gösterir. Demir eksikliği vücutta hastalıklara neden olur ama kendisi de başka hastalıktan kaynaklanıyor olabilir.
Bir kaza sonucu yaralanma olursa ve fazla kan kaybı yaşanırsa kısa süreli bir demir eksikliği yaşanır ama yara iyileşince bu eksiklik çeşitli yöntemlerle kapatılabilir. Uzman doktor hastanın durumuna göre ilaç tedavisi önerebilir.
Grip Aşısı, Gıda Zehirlenmesi