Tiroid Nodülleri
Tiroid nodülleri tiroid içinde oluşum gösteren farklı yapı ve değişikliğe sahip büyüklüklerde olabilen anormal kabul edilen yumru veya kitle olarak açıklanabilir. Bunların çoğunluğu zararsız ve de iyi huylu olarak görülmektedir. Tiroid bezi boynun ön alt kısmında bulunur. Salgıladığı tiroid hormonları ile endokrin dokular içerisinde yer alan bir yapıdır. Tiroid hormonlarının üretimi iyot varlığına bağlıdır. Bu da beyindeki üst merkezlerin tiroid bezini uyarması ile gerçekleşmektedir.
İçindekiler
Nodül ise tıp biliminde, genel olarak yuvarlak şekilli büyümeleri ifade etmekte kullanılan bir terimdir. Nodüller, 1-2 mm ile 7-8 cm’ye kadar ulaşabilen yumrular için kullanılmakta ve tiroid nodülünün önemi ise kanser barındırma ihtimalinden kaynaklanmaktadır. Bunun oranı ise %5 olarak belirtilmektedir.
Tiroid Nodülleri Genel Tanıtım
Tiroid nodülleri, tiroid bezi içinde yer alan hücrelerin fazlasıyla artması sonucu oluşan kistik ya da katı kitlelere denilmektedir. Genel olarak muayene ile de teşhiş edilebilen tiroid nodülleri bulunmaktadır. Tiroid nodüllerinin tek başına bir sorun oluşturabileceği gibi diğer hastalıklar nedeniyle de ortaya çıktığı durumlar da görülmektedir. Çoğu tiroid nodülü herhangi bir şikayete neden olmadan iyi huylu bir şekilde seyretse de seyrek de olsa bazılarında kansere dönüşümü de maalesef ortaya çıkabilir.
Tiroid nodülleri için taşınan risklerini ise kanserleşme, aşırı hormon üretimi ile hipertiroide yol açma ve iri olan nodüllerin nefes borusuna baskı yapması şeklinde sıralayabiliriz. Nodüller genellikle zararsız görülse de bu risklere göre doktor tarafından takip edilmeli, medikal tedavi, radyoaktif iyot tedavisi ve gerekirse ameliyat verilmelidir. Bu nedenle mutlaka olası bir farkındalık durumunda doktora gitmeli ve de muayene olarak gerekli testlerin yapılmasına özen gösterilmelidir. Böylece tedaviye en kısa sürede başlanılması olası olumsuz durumlara karşı tedbir alınabilmesini de sağlayacaktır.
Tiroid Nodülleri Nedenleri Nelerdir?
Tiroid nodülleri sebeplerine göz attığımızda iyot eksikliğinin bütün dünyada bu hastalığın ana sebebi olduğu görülmekte. İyot eksikliği kimi zaman birçok nodül içeren tiroid büyümesine neden olur. Bu duruma nodüler guatr veya multinodüler guatr da denir. Bu nodüller bazen sıvı içerir ve kistik nodüller olarak adlandırılır. Bu nedene ek olarak başka nedenlere de baktığımızda; kadınlar, yaşlanma, demir eksikliği ve boyuna daha önce geçirilen radyasyon, tiroid nodüllerinin gelişmesine yol açan faktörlerden biri olarak kabul edilebilir.
Tiroid nodülleri için ayrıca söyleyebiliriz ki aile bireyleri arasında tiroid nodülü geçmişi bulunan kişilerin olması, hashimato tiroiditi gibi bazı tiroid hastalıklarına sahip olunması ve tiroid dokusunda meydana gelen çeşitli değişiklikler nodül gelişimine sebep olabilir. Farklı tıbbi durumlar da tiroid nodüllerine yol açabilir. Örneğin tiroidin iltihaplanması olarak bilinen tiroidit; tiroid dokusunun bilinmeyen sebeple aşırı büyümesi olarak bilinen tiroid adenomu; tiroid adenomunun parçalanması ile oluşan tiroid kisti ve tiroid kanseri bunlardan bazılarıdır.
Tiroid Nodülleri Belirtileri
Tiroid nodülleri çoğunlukla belirti ve işaret göstermez fakat büyük olanlar hisedilebilir, gözle görülebilir ve soluk ya da yemek borusuna baskı yapması sebebiyle nefes almayı ya da yutkunmayı zorlaştırabilmektedir. Gelişen nodüllerin sayısı veya yapısı fazla ise çevre dokulara baskı uygulayarak çeşitli semptomlara neden olabilir.
Bunlar aşağıdaki semptomları içerir:
- Boyunda ağrı / rahatsızlık hissi
- Açıklanamayan kilo kaybı
- Beslenme esnasında ve nefes alıp vermede zorluk
- Boyunda dolgunluk / şişkinlik
- Boyun bölgesinde ağrı hissi
- Ses kısıklığı gibi ses tonunda meydana gelen değişiklikler ve çatallanmalar
- Nefes almada ya da yutmada güçlük
- Sinirlilik
- Aşırı terleme
- Hızlı ve düzensiz kalp atışı
- Tremor
Bu belirtiler hastalığa sahip olunup olunmadığı hakkında sizlere bilgi verebilir. Ayrıca bazı tiroid nodüller, tiroid hormonlarının normalde daha fazla üretilmesine sebep olarak hipertroidizm olarak adlandırılan sağlık sorununun ortaya çıkmasına da neden olabilir.
Tiroid Nodülleri Tanı Yöntemleri
Tiroid nodülleri bazen sadece aynaya bakarak dahi anlaşılabilir. Bunun için çenenizin altında bir şişlik, boyun kısmında nefes borunuzun her iki tarafında bir yumru olup olmadığını kontrol edebilirsiniz. Parmaklarınızı boynunuzdaki o noktaya yavaşça koyun ve eğer bir tane yumru bulursanız, doktorunuza danışın. Ardından da öncelikle doktor hastanın öyküsünü alır. Elle muayenenin dışında kan testi de yapılmaktadır. Bu kan testinde ise serbest T3, T4, TSH, Anti-Tg, Anti-TPO’ya bakılmaktadır. Kan dolaşımındaki TSH hormonu düzeyinin yüksek oluşu nodülün/ nodüllerin kötü huylu bir seyir izleyebileceğinin göstergesi olabilir. TSH hormonu normal değerlerin altında ise nodülün iyi huylu olma olasılığını arttırmaktadır.
Bunun yanı sıra 1 – 1.5 cm’in altındaki nodüllerin bu şekilde fark edilmesi oldukça güç olduğundan elle muayeneden farklı işlemler kullanılır. Tiroid için en yaygın kullanılan standart radyografik prosedür ultrasondur. Günümüz teknolojisinde, gelişmiş ultrason cihazları, birkaç milimetre çapındaki nodülleri bile tespit edebilmekte ve kanser içerip içermediğine dair faydalı bilgiler elde edebilmektedir. Bazen, nodüllerin özelliklerini ve genişlemesini değerlendirmek için ultrasona ek olarak MR veya BT görüntüleme yöntemleri de kullanılır.
Tiroid nodülleri için, tiroidin ultrasonla görüntülenmesi, nodüllerin teşhisinde önemli bir adımdır. Bu radyolojik işlem sayesinde bezin yapısı, nodül varlığı, nodül boyutu, nodül içeriği gibi çeşitli konularda bilgi alınabilir. Ultrasonografi, fizik muayene sırasında fark edilemeyecek kadar küçük olan nodülleri tespit etmek için kullanılabilen kullanışlı bir görüntüleme yöntemidir.
Ultrason muayenesi sırasında nodülde kanser riski tespit edilirse örnek almak için iğne biyopsisi yapılabilir. Nodül riskini belirlemek için hastaya vasküler sistem aracılığı ile radyoizotoplar sağlanabilir ve tiroid sintigrafisi yapılabilir. Madde nodüller tarafından tutulursa “sıcak”, tutulmazsa “soğuk”, nötr kalırsa “sıcak” olarak adlandırılır. Hepimizin bildiği gibi soğuk nodüllerin kanser riski % 5’tir. Bir yandan biyopsi prosedürünü gerçekleştiren doktor, iğnenin doğru yerleştirildiğinden emin olmak için ultrason kullanır. Daha sonra biyopsi aşamasından alınan tiroid doku örneği mikroskop altında incelenmek üzere laboratuvara gönderilir ve ardından bu adım gerçekleştirilir.
Tiroid Nodülleri Tedavi Yöntemleri
Tiroid nodülleri tedavisi, nodülün tipine, büyüklüğüne, belirtilere göre değişkenliğe sahiptir. İyi huylu ve küçükse herhangi bir müdahale yapmadan doktor tarafından takip edilebilir. Nodülün büyüyüp büyümediğini görmek için tiroid ultrasonu gerekecektir. Doktorunuz ayrıca zaman zaman tiroid hormon seviyenizi de kontrol ederek hastalığın kontrolünü sağlayacaktır. Hiperaktif nodüller için ise tedavi olarak bu nodülleri azaltmak için radyoaktif iyot kullanmayı deneyebilirsiniz.
Guatr veya birden fazla nodül durumunda radyoaktif iyot yöntemi de tedavi yöntemi olarak kullanılabilir. Gebe kadınlarda veya gebe kalmak isteyen kadınlarda radyoaktif iyot tedavisinin tercih edilmediği de unutulmamalıdır. İnce iğne aspirasyon biyopsisi sonuçlarına göre kansere veya kanser şüphesine neden olan tüm nodüller ameliyat edilmelidir.
Bu yöntem, nodüllerin cerrahi olarak çıkarılması dahil olmak üzere tiroid nodüllerini tedavi etmek için kullanılır. Özellikle kanserli, aşırı büyüme (çapı 3 cm’den fazla) oluşturmaya eğilimli sıcak nodüller varsa ve yemek borusu gibi yapılar üzerindeki baskı boynun ön tarafında şişmeye neden olduğunda, cerrahi operasyon özellikle tavsiye edilmektedir.
Tiroid nodülleri için cerrahi tedavi ise uzman bir doktor tarafından tiroid kanseri saptanan tüm nodüllerden tiroid bezinin çıkartılması işlemi sağlanır. Tiroid kanserlerinin büyük çoğunluğu tedavi edilebilir kanser türleridir. Bu nedenle de genellikle hayatı tehdit eden problemler oluşturmamaktadırlar.
Tiroid Kanseri, Sinüzit, Ağız Kanseri
