Rahim sarkması tanımına geçmeden önce rahim nedir? Nerede bulunur? kısaca bahsedelim. Rahim terimini kısaca, sperm ile yumurtanın döllenmesiyle oluşan embriyonun yerleştiği ve bebeğin doğum zamanına kadar gelişimini sürdürdüğü üreme organı olarak tanımlayabiliriz. Rahmin yeri tam olarak leğen kemiklerinin iç kısmında, bağırsakların önünde ve idrar torbasının arkasında bulunur ve adı tıp dilinde uterus olarak adlandırılır. Rahim sarkmasında; pelvik kaslar ve ligament bağ dokularının zayıflaması ile rahim yeterli desteği alamaz ve aşağı doğru kaymaya başlar ve zamanla o bölgede çıkıntı yapar.
İçindekiler
Buna rahim sarkması ya da tıp literatüründe ki adıyla uterus prolapsusu adı verilir. Bu rahatsızlık her yaşta kadında görülebilir. Fakat en fazla çok doğum yapan kadınlarda görülmektedir. Rahim sarkması ne yazık ki kadınların yaşam kalitesini etkileyen bir sorundur. Çok fazla hareket yeteneğine sahip olmayan ve vajinaya açılan rahmin boyutu hiç doğum yapmamış kadınlarda 5 ila 6 cm. boyutundadır. Rahim boyutu doğum yapan kadınlarda yaklaşık 6 ila 7 cm. aralığında olmaktadır
Rahim Sarkması Tanı Yöntemleri
Rahim sarkması, kişinin hekime başvurması ile rutin kontrollerde ortaya çıkabilen bir durumdur. Kişide hiçbir belirti olmasa dahi rutin sağlık taraması sırasında rahim sarkması olduğu tespit edilebilir. Rahim sarkması belirtilerinin şiddetli bir şekilde ortaya çıktığı vakalarda kişinin hekime başvurması ile başlayan süreç, hekimin hastanın öyküsünü dinlemesi doktorun tanıyı koymasını kolaylaştırır.
Tıbbi öykünün alınmasının ardından fiziksel muayene olan pelvik muayenesi yapılır. Muayene sırasında uzman, sarkmanın şiddetini anlamak için kişinin ıkınmasını ister. Aynı zamanda hastanın pelvik kasları gözlemlemek için idrarını tutuyormuşçasına ilgili kasları kasmasını da ister. Muayene sonunda el de edilen veriler değerlendirilerek rahim sarkması tanısı koyulur. Bundan sonraki işlem ise hastalığın şiddetine bağlı olarak tedavi planlanması yapılmasıdır.
Rahim Sarması Nedenleri Nelerdir?
Rahim sarkması her yaştan kadında görülebilen bir rahatsızlıktır. Rahim sarkması olayı girişte belirttiğimiz gibi; bağ dokusu olarak bilinen ligament dokunun ve pelvik kaslarının zayıflaması sonucunda, bulunduğu bölgede asılı duran rahim yer çekiminin etkisiyle aşağı doğru sarkması şeklinde meydana gelir. Her yaştan kadında meydana geldiği şeklinde bilgi verilmiş olsa da en çok 50 yaş ve üzeri kadınların yaklaşık yarısında görülmektedir. Bu rahatsızlık en çok menopoz döneminde östrojen miktarının azalmasıyla da oluşmaktadır. Bazı hastalıkların tedavi edilememesi örnek olarak kronik kabızlık ve öksürük gibi rahatsızlıklar olabilir, rahim sarkması için risk faktörü oluşturur. Rahim sarkması aynı zamanda ağır kaldırmak gibi durumlarda da görülmektedir.
Bu yüzden kadınların mümkün olduğu kadar ağır kaldırmaması gerekmektedir. Bu yüzden alt karın kaslarını güçlendirmek için egzersiz yapmalı ve rahim sarkması riskinin azalmasını saplamalıyız. Rahim sarkmasına yol açan nedenleri bir şu şekilde sıralayabiliriz;
- İleri yaş
- Gebelik
- Çok fazla sayıda doğum yapmış olmak
- Çoklu gebelik yağmış olmak. İkiz, üçüz gibi
- İri yapılı çocuk dünyaya getirmek
- Aşırı kilolu olmak
- Östrojen seviyesi
- Doğum sırasında ve doğum sonrasında travma yaşamak
- Menopoz sonrası çok kilo vermek
- Kronik öksürük
- Kronik kabızlık
- Pelvik tümörler
- Geçirilmiş pelvis operasyonlar
- Ağır kaldırmak
- Aile hikâyesi,
- Sigara içmek
Rahim sarkması nedenleri arasında bulunan aile hikâyesi içinde rahim sarkması yaşayan kadınların öncelikle fazla kilolarından mutlak kurtulması gerekir. Bunun dışında sarkmayı önlemek için alt karın çalıştırıcı egzersizleri yaparak kendilerinde bu rahatsızlığın olmasına engel olabilirler. Burada belirtilen diğer husus bu durumda olan kadınların ağır kaldırmamaları gerekir. Bu tedbirler yapılabilir olduğu için ihmal edilmemelidir. Kronik öksürük konusunda tedavi görmek ve kabızlık tedavisi görerek de rahim sarkması hastalığını önlemiş olacaksınız.
Rahim Sarması Belirtileri
Hafif düzeyde olan rahim sarkmaları çok fazla belirti göstermez. Fakat eğer hastalık ilerlemiş ise ya da orta derecede olan Rahim sarkması halinde şu belirtiler görülür;
- Vajina içerisinde dışarı sarkan doku parçası
- Rahimde hissedilen ağırlık hissi ya da pelvis kaslarınızda yaşanan çekme.
- İdrar yapamama, idrar kaçağı, idrar yolunda bulunan enfeksiyonlar gibi sağlık sorunları
- Vajinal dokuda hissedilen gevşeklik hissi
- Vajinal kanamada artış ve sürenin uzaması ve akıntı miktarındaki artış.
- Kişinin kendisini bir topun üzerinde oturmuş ve öylece kalmış bir halde gibi hissetmesi
- Bağırsak hareketlerinde problemler, kabızlık sorunları olması
- Belin alt kısmında ortaya çıkan ağrılar.
- Kasık ağrıları, kasıklarda kasılma
Yukarıda belirtilen durumlar genelde sabah saatlerinde hissedilmez. Fakat gün ilerledikçe bu belirtileri hissetmeniz giderek artabilir.
Rahim Sarkması Tedavi Yöntemleri
Rahim sarkması tedavisi hastalığın oluş durumuna ve şiddetine göre çoğu zaman değişiklik gösterir. Genelde hafif şiddette seyreden rahim sarkmaları çoğunlukla tedavi gerektirmeden kişi hayatına devam edebilir. Fakat kişi zamanla bu durumdan rahatsız olup, tedavi olmak isterse tedavi olarak problemi önleyebilir. Aynı zamanda hastalığın ilerleme riskine karşı sürekli olarak uzman doktora görünüp, muayene olmakta gerekir. Hastalığın seyri hafif olarak görülmüş olsa dahi ihmal etmeden en yakın zamanda bir uzmana danışılmalıdır.
Rahim sarkmasını önlemek ve belirtileri hafifletmek için uzmanların önerdiği şekilde kegel egzersizleri yapmak gerekir. Kegel egzersizleri pelvik kasların çalıştırılmasını sağlayarak pelvik kaslarınızın güçlenmesini sağlar.
Şiddetli rahim sarkması yaşayan kişilerde yapılacak olan tedavi için, tedavi olacak kişinin gebelik planlayıp planlamadığına göre tedavi uygulanır. İleride ya da yakın zamanda gebe kalmak isteyen kişilere vajinal halka olarak bilinen vajinal pesser takılması önerilir. Bu halkanın takılması işleminde öncelikle rahmin boyutunun doğru tespit edilmesi ve kişiye en uygun halkanın kullanımı önerilir.
Vajinal pesser takılan kişiye bu halkanın nasıl kullanılması gerektiği uzman tarafından detaylı bir şekilde anlatılır. Hamilelik dönemine kadar olan süreçte kullanılan ve hamilelikte de rahim sarkması şikâyetinin ilerlememesi için kullanılmaya devam eden bu vajinal halka, cinsel birleşme sırasında da herhangi bir aksilik olmadan rahatlıkla kullanılabilir. Vajinal halka sistemi hekimler tarafından önerilen güvenli bir sistemdir.
Rahim Sarkması Ameliyatı Nasıl Yapılır?
Rahim sarkması çok ileri boyuttaysa cerrahi tedavi yani ameliyat ile sorunun giderilmesi gerekir. Hastalığın derecesi iyice artmış olan vakalarda artık cerrahi müdahale yapılması gerekli hale gelmektedir. Uzmanlar rahim sarkması ameliyatını üç farklı şekilde uygulamasını yaparlar. Bunlar;
Uzmanlar ilk olarak zayıflamış pelvik dokuların, kişinin farklı bölgesinden alınan dokular ya da sentetik doku ile değiştirilmesi işlemini yaparlar. Bu şekilde yapılan ameliyatlar başarılı olup, sorun ortadan kaldırılmaktadır. Pek çok kişi bu yöntemle rahim sarkmasından kurtulmuştur.
Bu tedaviden sonra olan ikinci diğer seçenek olarak histerektomi yöntemi önerilir. Bu seçenek çok fazla ilerlemiş ve çok şiddetli vakalarda uygulanan bu cerrahi girişimdir. Bu cerrahi yöntemde laparoskopik yani kapalı ameliyat veya açık ameliyat yöntemleriyle uygulanır.
Bu yöntemde vajenin kapatılması olarak tanımlanabilen kolpoklezis ise cinsel olarak aktif olmayan kişilere uygulanabilir. Vajen duvarının dikilmesiyle yapılan kolpoklezis işlemi ile rahim sarkması engellenir. Bu yöntemi herkes uygulamak istemez. Ancak kişi buna razı gösterdiğinde uygulanabilir.
Uzman hekim hastalığın seyrine göre hangi yöntemi uygulayacağını hastaya sunarak karar verir.
Rahim Ağzı Kanseri, Rahim Ağzı Yetmezliği, Rahim Kanseri, Adet Düzensizliği, Adet Gecikmesi