NST gebelik süreci geçiren tüm anne adaylarının hakkında bilgi sahibi olmak istediği konuların başında gelmektedir. Son zamanlarda teknolojinin gelişmesiyle gebeliğe verilmesi gereken önem anlaşılmış ve gebeliğe dair yapılan araştırma gün geçtikçe artmıştır. NST ‘de en çok araştırılanlar listesine dahil olmuştur.
İçindekiler
NST Genel Tanıtım
NST yani Non stres testi bebeğin sağlık durumunu öğrenmek için yapılan doğum öncesi mutlaka yaptırılması gereken önemli testlerden biridir. Bebeğin genel durumu hakkında oldukça geniş bilgiler veren bu test bebekte bir sorun gözlemlendiği takdirde erken müdahale edilmekte ve olası problemlerin önüne geçmekte etkin rol almaktadır. Bebeğin olası sorunlarını ortaya çıkaran bu test bu sorunu, anneye ulaşmadan ortadan kaldırmaya yaramaktadır. Anne adayları bu testleri sıklıkla kullanması önem arz etmekte olup çokça tercih edilmektedir.
NST Nedir?
NST, bebeğin anne karnındaki genel durumunu ve doğumun ne denli sağlıklı ilerlediğini kontrol etmek için kullanılan bir prenatal (doğum öncesi) testtir.
Bu test ile bebeğin kalp atışları takip edilir. NST cihazı ile bebeğin kalp ritmine bakılarak olası bir müdahaleye gerek olup olmadığına bakılır. Bebeğin hareket ederken ya da dinlenirken kalp atış hızındaki değişiklikler önemlidir. Vücudunun hareketlerine göre kalp ritminin değişimi gözlemlenir. Tıpkı yetişkinlerde olduğu gibi bebekler de dinlenme halinde değilken yani aktif olduklarında doğal olarak kalp atışları hızlanmalıdır. Eğer bebek anne karnında hareket ederken kalp ritminde bir değişiklik yoksa bebeğin oksijensiz kaldığı ihtimali üzerinde durulur
Anne adaylarının en çok araştırdığı sorulardan biri ise non stres testine kaçıncı haftada girilmektedir konusu olarak görülmektedir. Bu testi yapabilmek için gebeliğin 3. Trimestere girmiş olması şartı vardır. Eğer gebeliğiniz yüksek oranda risk taşıyorsa olası sorunları daha erken fark edebilmek için gebeliğin 26-28. haftalarında NST yapılır. Normal bir gebelik sürecinden geçiyorsanız gebeliğin 32. haftasında NST yaptırılır.
NST Kimlere Yapılır?
NST her hamile kadının yaptırmak zorunda olduğu bir uygulama olarak değerlendirilmemektedir. Eğer hekim tarafından gebeliğin risk taşımadığı kanaatine varıldıysa NST yaptırılmayabilmektedir. Yine de yaptırmanız bebek ve anne sağlığı için faydalı olacaktır. Bilhassa da risk taşıyan anne adaylarının bu testi yaptırması önem teşkil etmektedir. Hatta riskli gruba giren bu testi hamilelik boyunca sık sık yaptırması önerilmektedir. Gebeliğin 3.tremesteresine gelindiğinde NST yapılması gereken bazı durumlar aşağıda sıralanmıştır:
- Çoğul gebeliğin oluşturabileceği komplikasyonlar
- Gebelerin yaşamış olduğu herhangi bir kronik hastalık Tip 1 diyabet, kalp rahatsızlığı veya gebelikte yüksek tansiyon gibi tıbbi bir rahatsızlık
- Doğumun gerçekleşmesi için belirlenen tarihe göre iki hafta kadar gecikmiş olması
- Annenin daha önceki gebeliklerinde sorunlar yaşamış olması
- Anne karnında bulunan bebeğin aktivitelerinde yavaşlama ya da herhangi bir gelişim bozukluğu olma durumu
- Kan uyuşmazlığı varlığında
- Amniyotik sıvıda azalma (oligohidroamniyoz) şeklinde sıralanabilir.
NST Sonucu Neye Göre İncelenir?
Nst gebeliğin son dönemlerinde yapılan ve tüm gebelere yapılması gereken kontrol etme yöntemi olarak tanımlanmaktadır. Kişilerin bebek hareketleri ve kalp atışları için yaptırması gereken bu uygulama ile doğuma az bir süre kala bebekte gelişen herhangi bir sorun olup olmadığını saptamada kullanılan bir yöntem olarak belirtilmektedir.
Kişilerin bu süreç içerisinde yaşadığı stres ve gebelik hormon değişimlerine bağlı olarak bebeğin etkilenip etkilenmediğine emin olunmak için yapılan bu kontrol sayesinde bebeğin hareketleri ve kalp ritmi incelenerek doğum için gerekli süreyi tamamlayabileceğinden emin olunmak istenilmektedir. Nst sonucunu alanında uzman olan kişiler değerlendirerek belirli kriterler doğrultusunda yorumlayarak süreç hakkında bilgilendirmeler de bulunmaktadır.
NST sonuçları değerlendirilirken dikkat edilmesi gereken unsurlara hakim olunması gerekmektedir. Nst sonucunda elde edilen veriler sonucunda iki farklı sonuç ortaya koyulmaktadır. Ortaya çıkan sonuçlar ise şu şekilde belirtilmektedir:
Reaktif: Nst sonuçların bakıldığında gebelerde 32 hafta öncesinde yapılmış olan taramada anne karnındaki bebeğin kalp hızı 20 dakikalık periyot içerisinde, normal düzene kıyasla en az 2 kez hızlanıyorsa ve hızlanmalarının süresi ise minimum 10 saniye sürüyor ise sonuç reaktif olarak değerlendirilmektedir. Anne karnındaki bebek için yapılan bu uygulama gebeliğin 32. haftasından sonra yapılan taramada ise normal değerleri şu şekilde belirtilmektedir.
Bebekte ölçülen kalp hızı her 20 dakikalık periyot içerisinde normal seyrine kıyasla minimum 2 defa hızlanması ve bu hızlanmaların da minimum 15 saniye sürmesi gerekmektedir.
Nonreaktif : Yapılan nst taramaları sonucunda anne karnındaki bebeğin kalp ritmindeki hızlanma değerleri normal değerlerin altında seyrediyorsa non-reaktiftir olarak değerlendirilmektedir. Nonreaktif sonuç, bebek inaktif ya da uykuda olduğu için görülüyor olarak da düşünülmektedir.
Reaktif test sonucu bebeğin normal değerler içerisinde süreci devam ettirdiği anlamına geldiğinden tarama süresi duruma bağlı olarak uzatılabilmektedir. Bebekte görülmek istenilen değerler uzatılan süre zarfında reaktif sonuç kriterlerinin sağlanması durumunda, bebeğin kalp atışlarının normal olduğuna karar verilmektedir.
NST işlemine reaktif sonuçlar elde etmek amacı ile süre uzatılarak 40 dakika devam edilebilmektedir. Anne adaylarının karnındaki bebeklerin nst süresi uzamasına rağmen istenilen değerlerin altında kalması sonucunda ise doktor ile görüşmesi gerekmektedir. Doktorun isteklerine bağlı olarak bebeğin sağlığını kontrol etmek için farklı prenatal testleri isteyebilmektedir.
NST Nonreaktif Sonuçlarından Sonra Yapılan Testler
NST tarama sonuçları birtakım sebeplere bağlı olarak istenilen değerlerin altında seyredebilmektedir. Farklı sebep ve durumlara bağlı olarak bebeğin kalp hızlanması ya da hareketlenme değerlerinin alt sınırda seyretmesi ile doktorların durumu anlaşılır kılması için istediği birtakım testler ve analizler bulunmaktadır. Nonreaktif sonuçlara bağlı olarak doktorların istedikleri testler şu şekilde sıralanabilmektedir:
Biyofizik Profil: Tarama sonuçlarına bağlı olarak doktorun isteyebileceği bu test ile bebeğin solunum durumu, hareketleri, kas tonusu ve bebeğin yaşadığı amniyotik sıvı miktarı ultrason ile incelenerek yorumlanmaktadır. Biyofizik profil genel olarak NST sonuçları ile birlikte değerlendirilerek bebeğin sağlığı ile ilgili bilgiler vermektedir. Ultrason sonucunda ise bebekte var olan tüm hareketler ve özellikler 10 puan üzerinden değerlendirilerek sıralanmaktadır. Yapılan numaralandırma sonucunda ise bebeğin solunumunun ritmik olması 2 puan, hareket etmesi 2 puan, kas tonusunun olması 2 puan ve amniyotik sıvının yeterli olması 2 puan şeklinde dağıtılmaktadır.
Kontraksiyon Stres Testi (CST): NST yapılırken annede oluşan rahim kasılmaları hali olarak düşünülebilmektedir. Bu uygulama ile meme başı uyarılarak ya da stimülan madde verilerek rahimde kasılma oluşturulmaya oluşturulmaktadır. CTS uygulaması sayesinde bebek için yalancı doğum hazırlanmış olacaktır. Annedeki rahim kasılmaları 10 dakikada üç kez olacak şekilde ayarlanır ve rahim kasılmaları esnasında bebeğin davranışları izlenmektedir.
Bebek sağlıklı bir şekilde gelişimini tamamlıyorsa CTS sırasında beklenemedik bir durum gözlenmeyecektir ancak normal doğumu kaldıramayacak olan bebeklerde kalp atışının yavaşladığı ve ritimin azaldığı görülmektedir. Anne adaylarına bu işlemin uygulanmasından sonra bebeğin kalp ritminde azalma görülürse sezaryen doğuma karar verilmektedir. Kişilerin tüm bu testleri doktoru ile kordineli bir şekilde yürüterek NST de yaşanan sorunun nedenini anlamaya çalışması gerekmektedir. Bebeğin uyuması durumuna bağlı olarak da NST sırasında eşik seviyeden düşük hızlanmalar ve hareketlenmeler de görülebilmektedir.