Makat’a hangi bölüm bakar, makat için hangi bölüme gidilir sorularının yanıtları için içeriğimizi kontrol edebilirsiniz. Makata hangi bölüm bakar sorusunun yanıtı makalemizde yer almaktadır.
İçindekiler
Makat, dışkının vücuttan ayrıldığı sindirim kanalının sonundaki açıklıktır.
Rektum ise, dışkının anüs yoluyla vücuttan atılmadan önce tutulduğu kalın bağırsağın son kısmıdır ve Türkçe de göden bağırsağı denir.
Makat, kısmen deri de dahil olmak üzere vücudun yüzey katmanlarından ve kısmen de bağırsaktan oluşur. Rektal astar, bağırsak astarının geri kalanı gibi, mukus bezleri içeren parlak kırmızı dokudan oluşur. Rektum astarı ağrıya nispeten duyarsızdır, ancak makat ve çevresindeki dış deriden gelen sinirler ağrıya çok duyarlıdır.
Makat ve Rektumda Hastalık Belirtileri
Anal hastalık semptomları, bazıları yaygın görülse de, bir durumdan diğerine değişir. Genel cerrahlara göre, olağan makat hastalığı belirtileri şunlardır:
- Anal ağrı
- Makatta tahriş veya kaşıntı
- Tekrarlayan rektal kanama
- Küçük rektal kanama
- Makatta şişlik veya yumru
Makat İçin Doktora Ne Zaman gitmeliyim?
Makatta kanlı akıntı varsa en kısa zamanda doktora görünmelisiniz. Geçmişte kanamalı bir fissür tedavisi görmüş olsanız bile, en uygun tedavi planını doktorunuzun belirlemesi her zaman daha güvenlidir. Özellikle 40 yaşın üzerindeyseniz ihmal etmemelisiniz.
Çünkü bu yaşlarda rektal kanama, kalın bağırsak kanseri ve diğer ciddi sindirim hastalıklarından kaynaklanabilir.
Ayrıca, aşağıdaki durumlarda da en yakın zamanda doktora gitmelisiniz:
- Makat bölgesinde şiddetli ağrı
- Ateşli veya ateşsiz, makat yakınında hassas bir kitle veya şişlik
- Makattan irin veya kötü kokulu akıntı olması
- Anal bölgede bağırsak hareketlerini engelleyen bir rahatsızlık veya sıkışma
Makat İçin Hangi Doktora Gitmeliyim?
Makatta görülen sorunlar ve şikayetler için Genel Cerrahi bölümüne gidilmelidir. Hemen hemen her hastanede genel cerrahi bölümü vardır. Bazı hastanelerde progtolog da denilen ve kolon, rektum ve anüsü içeren alt sindirim sistemi bozukluklarının teşhis ve tedavisinde uzmanlaşmış cerrah da bulunmaktadır.
Makat ve Rektum Bozuklukları
- İç hemoroid : Makat veya rektum içinde şişmiş damarlar. Bunlar dışarıdan görülemez.
- Dış hemoroid : Makat açıklığı yakınında şişen veya dışarı çıkıntı yapan kan damarları.
- Anal kanser : Makat kanseri nadir görülen bir durumdur. İnsan papilloma virüsü (HPV), anal seks ve birden fazla cinsel partner enfeksiyon riski artırır.
- Anal uçuk : Anal seks, herpes virüsleri HSV-1 ve HSV-2’yi yayabilir. Uçuklar, makat çevresinde çıkıp kaybolan ağrılı yaraları içerir.
- Anal siğiller : İnsan papilloma virüsü (HPV) enfeksiyonu,makat içinde ve çevresinde siğillere yol açabilir.
- Anal fistül: Makat iç tarafı ile makat arasındaki deride gelişen tünel şeklinde iltihaplı anormal yapılardır. Yaygın nedenleri iltihaplı bağırsak hastalığı (Crohn ve ülseratif kolit ) veya daha önce geçirilmiş ameliyatlardır.
- Anal fissür : Makat astarının yırtılmasıdır. Genellikle kabızlık neden olur, ağrı, özellikle bağırsak hareketleri sırasında olur.
- Anal apse : Makat çevresindeki yumuşak dokuda iltihaplı şişliktir. Makat apsesini etkili bir şekilde tedavi etmek için antibiyotikler kullanılır veya cerrahi ile boşaltılması gerekir.
- Anal kaşıntı : Makat içinde veya çevresinde kaşıntı yaygın bir sorundur. Çoğu durumda, ciddi bir nedeni yoktur.
- Proctalgia fugax : Makat ve rektum bölgesinde saniyeler veya dakikalar süren ve sonra kaybolan ani, şiddetli ağrı. Nedeni bilinmemektedir.
- Kabızlık : Kabızlık, anal ağrıya, anal fissürlere ve hemoroid kanamasına neden olabilir.
- Anal kanama : Makattan gelen parlak kırmızı kan bazen hemoroidden kaynaklanır, ancak daha ciddi bir nedeni dışlamak için muayene edilmesi gerektirir.
- Kolorektal kanser: Kalın bağırsak kanseri makat ve rektum hastalıklarına neden olabilir.
- Dışkı tutamama / Fekal inkontinans: Makat çevresindeki kaslarda hasar, rektumun tam kapanmaması ve nörolojik problemler dışkı kaçırmaya neden olabilir.
- Levator sendromu: Rektum, omurların son kısmı ve kuyruk sokumunda görülen ağrı
- Kıl dönmesi / Pilonidal sinüs: Daha çok kuyruk sokumu bölgesinde görülen bir rahatsızlıktır.
- Rektum iltihabı / Proktit: İltihabi bağırsak hastalıklarında genellikle rektumda da iltihap görülür.
- Rektum sarkması / Rektal prolapsus: Kalın bağırsağın son bölümü rektumun makattan dışarı sarkmasıdır. Dışkı kaçırma, mukuslu akıntı ve kabızlığa neden olur.
Makat Muayenesi Nasıl Yapılır?
Makat ve rektum bozukluklarını teşhis etmek için, doktor öncelikle makat çevresindeki cildi inceler. Doktor rektum incelemesini parmakla yapar. Makat muayenesi kadınlarda genellikle vajina muayenesi ile birlikte jinekologlar tarafından yapılır. Muayene sırasında sıklıkla karın bölgesi de incelenir.
Daha sonra, gerekli görürse yaklaşık 7 ila 25 santimetre uzunluğunda bir görüntüleme tüpü (anoskop veya proktoskop) ile makat ve rektuma bakar. Kalın bağırsağın 2 veya daha fazla ayağını gözlemleyebilmek için daha uzun, esnek bir tüp (sigmoidoskop) de yerleştirilebilir.
Anoskopi veya sigmoidoskopi genellikle rahatsız edicidir ancak ağrılı değildir. Bununla birlikte, anormal bir durum nedeniyle makat içindeki veya çevresindeki alan ağrılıysa, muayeneye öncesinde anestezik bir merhem ( lidokain gibi ) sürebilir veya lokal, bölgesel ve hatta genel anestezi verebilir. Bazen sigmoidoskopiden önce kalın bağırsağın alt kısmı için bir temizleme lavmanı verilir.
Sigmoidoskopi sırasında mikroskobik inceleme ve kültür için doku ve dışkı örnekleri alınabilir. Gerekirse CT taraması veya MRI da istenebilir.
Makat Hastalıkları Nasıl Tedavi Edilir?
- Antibiyotikler : Bunlar bakterilerin neden olduğu makat enfeksiyonları için kullanılabilir.
- Antiviral ilaçlar : Virüslerin neden olduğu enfeksiyonları tedavi etmek için kullanılır.
- İnsizyon ve drenaj : Makat içinde veya çevresinde ciddi apseleri boşaltmak için bu cerrahi prosedüre başvurulabilir.
- Makat cerrahisi: Anüs kanseri, anal siğiller, apse veya fistül, sorunu düzeltmek için ameliyat gerektirebilir.
- Anal siğil tedavileri : Doktorlar, siğilleri makattan çıkarmak için ameliyat, dondurma (kriyoterapi), lazer veya ısı probu vb diğer tedavileri kullanabilir.
- Dışkı yumuşatıcılar : Kabızlık sert dışkılara ve ağrılı bağırsak hareketlerine neden olabilir. Reçetesiz veya reçeteli dışkı yumuşatıcıları bu semptomları hafifletebilir.
- Lif : Beslenmede lifi artırmak veya lif takviyeleri almak kabızlığı iyileştirebilir ve hemoroid kanamasını azaltabilir.
- Hemoroid kremi : Reçetesiz veya reçeteli topikal ilaçlar, hemoroidin neden olduğu kaşıntı ve rahatsızlığı giderebilir.
- Hemoroid bantlanması : Dış hemoroidlerin etrafına bağlanan lastik bantlar dokunun yavaş yavaş ölmesini ve düşmesini sağlar.
- Hemoroid prosedürleri : Doktor, hemoroidleri yok etmek ve semptomları azaltmak için lazer, ısı probu, enjeksiyon veya başka tedaviler kullanabilir.
- Steroid kremi: Makatta kaşıntı, genellikle hidrokortizon veya benzer bir steroid içeren kremlerle giderilebilir.
Makatta yaşanan şikayetler eğer kanser ya da bağırsak hastalıklarının bir sonucu değilse çoğu durumda kolaylıkla tedavi edilir. Geleneksel tedavi yöntemleri ile hemen hemen tüm şikayetler iyileşir ve hemen hemen tüm fistüller ve kronik fissürler cerrahi ile düzeltilebilir. Anal darlıkların tedavisi de dışkının kolay ve rahat geçmesini sağlar.
Çoğu anal apse, bir doktor tarafından irin boşaltıldıktan sonra iyileşir. Bazıları anal fistüllere dönüşür. Bir fistül apsenin iyileşmesini zorlaştırıyorsa, fistülotomi işlemi çoğu hastada hem fistülü hem de kalan apseyi tamamen ortadan kaldıracaktır.
Sayfa içeriği sadece bilgilendirme amaçlıdır, tanı ve tedavi için mutlaka doktorunuza başvurunuz.