Kifoz halk arasında kamburluk denilen omurganın doğal eğriliğinin haricinde fazladan öne eğilmesi durumudur.
İçindekiler
İnsan vücudunda bulunan 33 omurun doğal eğrilikleri mevcuttur bu eğrilikler bölgesel olarak isimlendirilmektedir. Bazı bölgelerde içe doru olan eğrilikler bazı bölgelerde dışa doğrudur.
İçeri doğru gelişen olan eğrilikler bel bölgesinde olduğu gibi lordoz adını alırken dışa doğru olan eğrilikler sırtta olduğu gibi kifoz adını almaktadır. Bu eğrilikler omurganın hareketliliğini sağlarken insan vücudundaki ağırlığın eşit bir şekilde taşınmasına katkı sağlar. Durusu oluşturmak gibi görevi olan bu eğrilikler gereğinden fazla olması gibi, tıpkı kifozun artışıyla oluşan kamburluk gibi, bir hastalık düzeyine ulaşmaktadır.
Kifoz Belirtileri
Kifoz belirtileri birçok hastalıkta da olduğu gibi hastadan hastaya ve hastalığın boyutuna göre değişkenlik gösterebilmektedir. Genel belirtisi sırt eğriliğinin gittikçe artmasıdır. Böyle bir durumda bas ve omuzlar öne doğru eğik bir pozisyon alarak kambur bir görünüm oluşturabilmektedir. Ağrı her hastalıkta olduğu bir kifozda da ilk belirtiler arasında yer almaktadır. Bilhassa boyun omuz bel bölgesinde oluşan ağrı kifozun habercisidir.
Kifoz belirtileri arasında vertebralar arası eklemlerde oluşan deformasyona bağlı olarak boyun omuz gövde hareketlerinde kısıtlanma meydana gelebilmektedir. Vertebralarin kostalara yaptığı baskıdan dolay akciğerlere yük binmekte ve hastalar kifozda solunum güçlüğü yasayabilmektedir.
Bozulan omurga yapısına bağlı olarak omurilikten gecen sinirlere baskı artabilmektedir buna bağlı olarak ekstremitelerde karıncalanma uyuşma ve güç kaybı gibi durumlar ortaya çıkabilmektedir.
Kifozun Nedenleri
Sırt bölgesinde yer alan torakal vertebralarin eğriliği 50 derecenin üzerine çıktığında bu eğrilik düzeyi hastalık olan kifoz kabul edilir. Kifoz küçük eğrilik düzeyinde de de olabilmektedir büyük eğrilik düzeyinde olan kamburlukta olduğu gibi de olabilmektedir. Özellikle ergenlik döneminde görülen kifozun birçok çeşidi bulunmaktadır Bu nedenle kifozun çeşitlerine göre nedenlerini sıralamak ancak mümkün olabilmektedir. Kifoz çeşitleri ve nedenleri genel olarak su şekildedir:
- Metabolik Gelişen Kifoz; İleri yaslarda özellikle yaşlılarda görülen kifoz çeşidi olup kemik erimesi dediğimiz osteoporoza bağlı olarak gelişebilmektedir. Aynı zamanda yasa bağlı olarak kemiklerde kireçlenme yıpranma durumlarına bağlı olaraktan ortaya çıkabilmektedir.
- Inflamatuara bağlı olarak gelişen kifoz; Kemik deformesinin yanında gelişen kifoz kemik ve eklemlerde ki iltihaplar olarak bilinen ankilozon spondilit romatoid artrit gibi durumlar sonucunu kemik ve eklemlerin yanlış kaynamasına bağlı olarak gelişebilmektedir
- Paralitik Kifoz; Bu kifoz turu parasempatik sinirlerin hastalıklarına bağlı olarak gelişebilmektedir. Özellikle serebral palsi ve poliomiyelit denilen kasları etkileyen hastalıklar kifoza da neden olabilmektedir
- Posttravmatik Kifoz; Vertebra düzeyine alınan darbe sonucu oluşan travmalarda bazı vertebralarda fraktur meydana gelebilmektedir. Meydana gelen frakturler sonucu kişideki postur bozukluğuna bağlı olarak kifoz gelişebilmektedir.
- Konjenital Kifoz; Doğumda var olan kifoz turu olup vertebralarin yanlış gelişimine bağlı olarak doğmaktadır. Bu yanlış gelişim vertebralar arasındaki eklem dokusunun olmayışına bağlı kemikleşme veya gereğinden fazla öne doğru eğilim gösterebilen vertebra yapısından kaynaklanabilmektedir.
- Postural Kifoz; Çocuklarda görülen bu kifozun genel nedeni psikolojik bozukluktur. Çocuğun ders esnasında çekinerek sırada yanlış oturuşu, toplumdan kendini soyutlamak isteyişine bağlı olarak eğik yürüyüş ve çekinme gibi durumlar sonucu oluşabilmektedir. Ergenlik döneminde ki kız çocuklarında göğüs saklama içgüdülerinden dolayı oluşabilen kifoz genelde ergenlik sonrası durusun düzeltilmesi ile düzelebilmektedir.
- Scheuermann Kifoz; Erkeklerde daha sık görülen bu kifoz turu torakal ve lomber vertebralarda veya her ikisinde meydana gelebilmektedir Genellikle ergenlik döneminde meydana gelebilmek ile beraber vertebralarda görülen nekroz sonucu meydana gelebilmektedir. Postural kifoza da olduğu gibi büyüme durması ile beraber ortadan kalkabilmektedir.
- Cerrahi girişim sonrası oluşan kifoz; Bu kifoz türünde ameliyat esnasında yetersiz tedavi edilen yâda edilemeyen vertebral frakturler sonucu meydana gelebilmektedir.
- Gelişimsel Kifoz; Vücut gelişimi büyümesi esnasındaki geçirilmiş olan bazı hastalıklar özellikle akondroplazi vb. gibi bu nedenlere bağlı olarak ortaya çıkabilmektedir.
Kifoz Tanı Yöntemleri
Kifoz tanısında birçok kifoz nedeni ve tipi olmasından kaynaklı doğru tanı doğru tedaviyi beraberinde getirebilmektedir. Hastaların genel öyküsü doktoru tarafından dinlenildikten sonra fiziki muayeneye geçirilmektedir. Fiziki muayenede hastanın durusu değerlendirdikten sonra kifoz derecesi ölçülmektedir.
Fizik muayyenin ardında direk grafik olan röntgen ile lateral tek grafik ile kifoz görülebilmektedir. Eğer hastanın belirtileri arasında yer alan sadece ağrı duruş bozukluğundan ziyade karıncalanma ekstremitede güç kaybı gibi semptomlar var ise hastanın kifoz sonucu sinirlerde ki baskı oluşumu gibi durumları tespit etmek adına manyetik rezonans görüntüleme olan MR den faydalanılmaktadır.
Hastalığın ilerleyen dönemlerinde kifozdan kaynaklanan nefes darlığı şüphesi gibi durumları göz önünde bulundurmak adına solunum testleri yapılmaktadır. Yine kifoz sonucu oluşan vertebralarin sinirlere yaptığı baskıdan ötürü oluşan durumların önüne geçmek adına ise hastaya nörolojik testler eşliğinde nörolojik muayeneden geçirilmesi gerekebilmektedir.
Kifozda Tedavi Yöntemleri
Konjenital ya da seconder olarak gelişen kifoz erken tanıda oldukça önem taşımaktadır. Kifoz ilerlediği takdirde kamburluk ile sonuçlanıp kişinin hayat kalitesini düşürmek ile kalmayıp solunum gibi yaşamsal fonksiyonlarına ciddi zarar da verebilmektedir. Hatta ve hatta sinirlere yapılan fazla baskıdan dolayı kısmi felçlere kadar uzanan bir noktaya varabilmektedir. Bu gibi sebeplerden ötürü erken taninin ardından erken tedavi hastaya oldukça fayda sağlamaktadır.
Kifozun başlangıç evresinde bilhassa çocuklarda ki başlangıç evresinde tedaviden ziyade hasta belirli aralıklarla gözlemlenmektedir. Kifozun artma durumuna göre ise tıbbi müdahale ile tedaviye başlanabilmektedir. Bu hastaya bazı kas gevşetici ağrı kesici ilaçlar verilerek hasta gözlemlenebilir.
Birçok ortopedi hastalıklarında olduğu gibi kifozda fizik tedavi oldukça önem taşımaktadır. Fizik tedavi ile kifozdan kaynaklanan ağrı ve kasılmalar giderilerek postur bozukluğunun düzeltilmesi sağlanmaktadır. Fizik tedavi hastadan hastaya değişkenlik göstermek ile beraber evde ya da bir fizik tedavi uzmanı ile fizik tedavi merkezlerinde yapılabilmektedir.
Sürekli olarak büyüyen kifoz hastaya bazı ortopedik destekler ile durusun kötüye gidilmesinin önüne geçilebilmektedir. Hastanın düzenle olarak korse kullanılmasına özen gösterilerek duruş düzelmesiyle korse kullanımı yavaş yavaş azaltılabilmektedir. Çocuk hastalarda korse kullanımı iskelet sistemi tam oturana ve normal vücut seklini alana kadar devam etmektedir.
Cerrahi tedavi taşıdığı riskten dolayı en son tercih edilen tedavi turu olup diğer tedavilerin yanıt vermediği durumlarda tercih edilebilir. Ayrıca kifoz acısı 75 dereceye kadar ulaşmış ise cerrahi tedaviye başvurulmaktadır.
Cerrahi tedavilerde genelde spinal fuzyon denilen kaynak işlemi uygulanarak vertebralar olması gereken kifoz açısında tek tek birleştirilmektedir. Bu sayede ileri düzeyde olan kifoz eğrisi ortadan kaldırılarak düzgün duruş geri kazanılır ve şiddetli sırt ağrılarının önüne geçilmektedir.
Cerrahi tedavinin ardından hastalara kemiklerin yanlış kaynamaması adına bir sure korse kullanması gerekmektedir. Hastaya kemiklerin kaynaşma esnasında oluşabilecek ağrılara karsın bir takım ilaç tedavisi de doktoru tarafından önerilmektedir. Sıkı bir şekilde takibi yapılan hastalarda bazı fiziksel aktivitelerden kısa süreliğine uzak durması önerilir. Bu bisiklet sürme yüzme koşu vb. gibi. Sert spor dallarından ise uzun bir sure uzak durması gerekmektedir.
Futbol basketbol voleybol gibi spor dallarında alacağı sert bir darbe ile kaynaşmayan kemiklerde oluşan deforme ile tekrar cerrahi işlem gerektirecek sonuçlar doğabilmektedir. İyileşme süreci fizik tedavilerle ile desteklenen kifoz hastaları yaklaşık bir yıl sonra normal yaşantılarına tamamen dönebilmektedirler.
Omurga Stres Kırığı, Omurga Sağlığı, Omurga Kırıkları, Minimal invaziv tramva cerrahisi, Menisküs