Ketojenik diyet özellikle çocuklarda refrakter epilepsiyi tedavi etmek amacı ile uygulanan bir diyettir.
İçindekiler
Ketojenik diyeti uygulamanın çocuklardaki refrakter epilepsiyi tedavi etmeye yaramasının yanında bazı kanser türleri, epilepsi, Alzheimer, polikistik over ve tip 2 diyabet gibi hastalık ve sağlık sorunlarına karşı faydalarının yanı sıra kilo vermek amacı ile de uygulanmaktadır.
Ketojenik diyette yüksek yağlı besinlerin baz alınmasının yanı sıra bunun yanında ise düşük karbonhidrat içermektedir. Ketojenik diyette genel olarak diğer diyet türlerine nazaran daha uzun sürede sonuç veren bir diyettir. Bu yüzden bireyler ketojenik diyeti uygulamaya karar vermeden önce bu durumu gözden geçirmelidir.
Ketojenik Diyet Nedir?
Ketojenik diyet uygulanmasının başlaması vücudumuz sayesinde keton üretmeye başlamaktadır. Vücudun keton üretmesi halinde birey ketozise girmektedir. Ketozise girmek kişiden kişiye değişiklik gösterir. Genellikle iki ila yedi gün arasında değişen bu süreç, egzersizlerle ve doğru diyet programıyla desteklendiği sürece ketozise girme süresi kısalır ve vücut yağ yakmaya başlar.
Ketozise girmenin uzun sürmesinin sebebi ise vücudun alışık olmadığı bir beslenme çeşidine yönelmesidir. Bu diyet bir başka deyişle vücudu yeniden eğitmektir. Ketozise girmeyi kolaylaştıran bazı yöntemler vardır. Bunlar egzersiz yapmak, aralıklı oruç denemesi yapmak, doğru yağ tipini seçmek gibidir.
Kısaca daha kolay ketozise girebilmek için normalden daha fazla enerji harcayarak enerji ihtiyacı oluşturmak gereklidir çünkü vücut enerji istediğinde ketojenik diyet sayesinde az tüketilen karbonhidrat, bu enerjiyi karşılayamadığı için vücut yağ yakma yolunu tercih etmektedir. Ketojenik diyetin birçok çeşidi vardır. Ketojenik diyeti uygularken önemli olan bireyin kendine uygun olan diyet çeşidini seçip onu uygulamasıdır. Ketojenik diyetin çeşitleri mevcuttur.
Klasik ketojenik diyeti uygularken bireyler besin tüketiminde karbonhidrat kısıtlaması ve yoğun yağ tüketimi ile vücudu ketozise daha hızlı sokarlar. Genellikle kanser tedavisinde ek olarak uygulanmaktadır. Kanser tedavisinde uygulanmasının sebebi ise karbonhidrat tüketiminin ciddi boyutta kesilmesi ve vücutta keton üretimini arttırmaktır. Bireyler bu diyet programında oranları %65 yağ, %25 protein ve %10 karbonhidrat şeklinde besinler tüketmektedir.
Yüksek proteinli bir ketojenik diyet uygularken bireyler yoğun yağ tüketiminin yanında yoğun protein tüketirler. Genellikle kilo vermek isteyen, spor yapan ya da fiziğini korumak isteyen bireyler tarafından tercih edilmektedir. %60 yağ, %30 protein ve %10 karbonhidrat şeklinde uygulanan bir diyet çeşididir.
Düşük glisemi indeksli ketojenik diyetler arasında en uzun vadelisidir. Ketojenik diyetin uygulanması uzun sürebilmektedir. Aylarca hatta yıllarca uygulayan bireyler bulunmaktadır. Bu diyet çeşidini ise genellikle uzun vadeli diyet yapan bireylerin tercih etmektedir. Diğer diyetlere nazaran daha yavaş ketozise girilmektedir. Bireyler bu ketojenik diyetin programda oranları%65 yağ, %25 protein ve %10 karbonhidrat şeklinde besinler tüketmektedir.
Orta zincirli yağ asitleri ile ketojenik diyette orta zincirli yağ asitleri sindirim sürecinin ardından karbonhidratların hızına eş değer bir hızda metabolize edilir anında enerjiye dönüştürülmeye çalışılır. Bu sayede direkt keton oluşturur ve ketozise girmek daha da kolaylaşır. Özellikle ketozise girmekte zorlanan ve ilaca karşı dirençli epilepsisi olan çocuklarda tercih edilebilen ketojenik diyetin bir çeşididir. Bireyler bu ketojenik diyetin programda oranları %70 yağ, %15 protein ve %15 karbonhidrat şeklinde besinler tüketmektedir.
Ketojenik Diyet Uygulanırken Tüketilmemesi Gereken Besinler Nelerdir?
Ketojenik diyet uygulanırken dikkat edilmesi gereken en önemli hususlardan biri ise tüketilecek besinler olmaktadır. Ketojenik diyetin uygulanması yapılırken en bireyler tahıl ya da tahıldan elde edilen ürünleri (pirinç, buğday, çavdar, yulaf, makarna) tüketmemelidir. Bunun yanında bakliyat ve fasulye çeşitleri, rafine edilmiş katı ve sıvı yağlar, şeker ve alkol tüketimi yapmamalıdır. Ayrıca yüksek karbonhidratlı meyveler ya da kuru meyvelerden olabildiğince kaçınılmalıdır.
Ketojenik Diyet Uygulanırken Tüketilmesi Gereken Besinler Nelerdir?
Ketojenik diyet uygularken bireyler olabildiğince karbonhidrattan kaçınılmalıdır. Bunun yerine sebzeler, et ürünleri, yağ oranı yüksek olan meyveler (avokado), yemek yağarken zeytinyağı, susam yağı tarzında çeşitli yağların dikkatli ölçüde kullanımı ve yağlı kuruyemiş tüketimi yapılabilmektedir.
Ketojenik Diyetin Yan Etkileri Nelerdir?
Ketojenik diyet birçok hastalığa ve sağlık problemlerine karşı fayda sağlasa da bazı bireylerde yan etki yapabilmektedir. Bireyin yaşamını etkileyen ketojenik diyetin uygulaması hekim kontrolünde belirli araştırma ve muayeneler sonucunda olmalıdır. Aksi taktirde yan etkiler bireyi tehlikeye sokabilir ve oluşan sağlık problemleri ciddi boyutlara gelebilir.
Bireylerde gastrointestinal bozukluklar görülebilmektedir. Beslenme planınızda köklü bir değişiklik yaptığınızda ishal, kabızlık ya da gaz gibi sindirim sistemi problemleriyle karşılaşabilirsiniz. Bu durum genellikle yeterince yeşillik tüketmememiz ya da yapay tatlandırıcı içeren besinler tükettiğimizden kaynaklanmaktadır. Bireylerde saç kaybı ya da saç seyrelmesi de sık rastlanmaktadır.
Saç kaybı ya da seyrelmesi, kilo kaybı sonucunda genellikle karşı karşıya gelinen bir durumdur. Bu durum özellikle günlük kalorileri azaltılması sonucunda gerçekleşmektedir. Bireyler iltihaplanma riski taşımaktadır. Ketojenik diyeti uygulan bireylerde, sedimantasyon ve ürik asit genellikle düşmektedir. Sağlıklı ve uzmanlarca hazırlanan ketojenik diyetler, iltihaplanmayı azaltır.
Yaygın yanlış ve sağlıksız olan ketojenik diyetlerin iltihaplanmayı arttırdığı görüşü araştırmalardan yola çıkılarak desteklenmektedir. Bunların yanında bireylerde böbrek taşı olabilmektedir. Böbrek taşı ürik asidin bir anda fırlaması nedeniyle ortaya çıkabilecek bir durumdur. Ketojenik diyetler çoğu zaman ürik asitin düşmesini sağlar buna bağlı olarak da böbrek taşı ortaya çıkmaktadır. Kramplar ve performans düşüşü de sık görülen yan etkilerden biridir.
Kilo kaybından ve vücudun alışık olmadığı bir düzene geçildiğinden vücutta çeşitli kramplar ve yapılan işlerde performans düşüklüğü söz konusudur. Bunun bir diğer sebebi iste vücut genellikle enerjisini karbonhidrattan alıyorken ketojenik diyet sayesinde bireyin karbonhidratı ciddi boyutta azaltmasına bağlı olarak vücudun gerekli enerjiyi ürettiği ketondan sağlamaya çalışmasıdır. Bu da belirli bir süre vücudun dengesinin şaşmasına sebep olmaktadır. Diyetin yan etkilerinden bir diğerinde ise bireyde işlerine karşı konsantrasyon eksikliği ve keyifsizlik görülmektedir.
Karbonhidrat tüketimini azaltan bireylerde karbonhidrat tüketimi azaltılmasına bağlı olarak yorgunluk hissedilebilir. Ketojenik diyeti uygulayan bazı bireyler karbonhidratların azaltılması sonucunda konsantrasyon eksikliği gibi sorunlar ile karşılaşabilir fakat bu durum birey adaptasyon sürecini tamamlayana kadar sürmektedir.
Kolay morarma diyetin yan etkilerindendir. Vücudumuzdaki kolay morarmaların bir diğer sebebi ise alınan düşük proteinli besinler olmaktadır. Ketojenik diyetle birlikte birey proteinli besin tüketimini de eski hayatına nazaran azalttığı için kolay morarma yaşayabilmektedir. Yan etkilerden biri de menstrual döngülerde düzensizlik ya da adet görememedir. Protein ve karbonhidrat tüketimi oldukça önemlidir.
Ketojenik diyetle birlikte birey protein ve karbonhidrat tüketimini sağlıksız bir şekilde azalttığı ya da kestiği takdirde menstrual döngüde düzensizlikler ya da adet görememe gibi durumlar meydana gelebilmektedir. Ketojenik diyetlerin, sağlıklı uygulandığı taktirde menstrual döngüye ya da adet görmeye herhangi bir zararı olmamaktadır.
Ketojenik diyet çok faydalı olduğu kadar düzgün ve kontrolsüz uygulanması halinde yanında yan etkiler de barındırmaktadır bu yan etkilerin sebebi ise genellikle tüketilmesi gereken besinlerin diyeti uygulayan bireyler tarafından kontrolsüzce azaltılması sonucu ortaya çıkmaktadır. Bu durum yaşanmaması için bireyler bilinçli bir şekilde bir uzman hekim ile görüşüp birey için en uygun ketojenik diyet programını bulup düzenli olarak diyete uyum sağlaması olacaktır bu sayede ketojenik diyetin yanlış uygulanması sebebiyle ortaya çıkmış olan bu yan etkiler ortadan kalkacaktır.
Gece Yeme Bozukluğu, Diyet Tedavisi,