Depresyon
Depresyon, ara sıra hüzünlü, üzgün veya aşağılık duygusu hissetmekten daha fazlasıdır. Genellikle basitçe depresyon olarak anılan depresif bozukluk, üzgün hissetmekten veya zorlu bir dönemden geçmekten daha fazlasıdır. Anlayış ve tıbbi bakım gerektiren ciddi bir akıl sağlığı durumudur. Tedavi edilmeden bırakıldığında depresyon, depresyona sahip olanlar ve aileleri için yıkıcı olabilir. Neyse ki, erken teşhis, teşhis ve ilaç, psikoterapi ve sağlıklı yaşam tarzı seçimlerinden oluşan bir tedavi planı ile birçok insan daha iyi olabilir ve iyileşir.
İçindekiler
Bazı kişiler yaşamları boyunca yalnızca bir depresif dönem yaşarlar, ancak çoğu için depresif bozukluk tekrar eder. Tedavi edilmezse dönemler birkaç aydan birkaç yıla kadar sürebilir.
Kadınlarda depresyon, erkeklerden daha çok görülen yaygın bir ruh sağlığı bozukluğudur. Her 15 yetişkinden birinin depresyondan etkilendiği tahmin edilmektedir. Depresyon tedavi edilmezse başka duygusal ve fiziksel sorunlara yol açabilen ciddi bir tıbbi hastalıktır. Her yaştan ve her ırk, etnik ve sosyoekonomik geçmişten insan depresyon yaşar, ancak depresyon bazı grupları diğerlerinden daha fazla etkiler.
Depresyonun Nedenleri
Depresyonun tek bir nedeni yoktur. Bir yaşam krizi, fiziksel hastalık veya başka bir şey tarafından tetiklenebilir ama aynı zamanda kendiliğinden de meydana gelebilir. Bilim adamları, birkaç faktörün depresyona katkıda bulunabileceğine inanmaktadır.
İnsanların erken yaşta travma yaşaması, beyinlerinin korku ve strese verdikleri tepkilerde vadeli değişikliklere neden olabilir. Bu değişiklikler depresyona sebebiyet verebilmektedir.
Depresyon gibi duygu durum bozuklukları ailelerde sıkça görülme eğilimindedir. Medeni durum, ilişki değişiklikleri, mali durum ve bir kişinin yaşadığı yer, bir kişinin depresyon geliştirip geliştirmediğini etkiler.
Beyin görüntüleme çalışmaları, bir kişi depresyondayken beynin ön lobunun daha az aktif hale geldiğini göstermiştir. Depresyon aynı zamanda hipofiz bezinin ve hipotalamusun hormon uyarımına verdiği tepkideki değişikliklerle de ilişkili bir durumdur.
Uyku bozuklukları, tıbbi hastalık, kronik ağrı, anksiyete ve dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu (DEHB) geçmişi olan kişilerde depresyon gelişme olasılığı daha yüksektir. Bazı tıbbi sendromlar (hipotiroidizm gibi) depresif bozukluğu taklit edebilir. Bazı ilaçlar da depresyon belirtilerine nedeni olabilmektedir.
Uyuşturucu ve alkol kötüye kullanımı da depresyon konusunda belirleyicidir. Araştırmalara göre madde kullanım bozukluğu olan yetişkinlerin %21’i büyük bir depresif dönem yaşamıştır. Alkol depresif semptomları kötüleştirebileceğinden, birlikte ortaya çıkan bozukluklar her iki durum için de koordineli tedavi gerektirir.
Depresyonun Belirtileri
Depresyon, kişiye bağlı olarak farklı semptomlar gösterebilir. Ancak çoğu insan için depresif bozukluk, günlük olarak ve tipik olarak iki haftadan fazla süreyle görünümlerini değiştirir. Yaygın semptomlar şunları içerir:
- Uykudaki değişiklikler
- İştahta değişiklikler
- Konsantrasyon eksikliği
- Enerji kaybı
- Faaliyetlere ilgi eksikliği
- Umutsuzluk veya suçlu düşünceler
- Harekette değişiklikler (daha az aktivite gibi)
- Fiziksel ağrılar
- İntihar düşünceleri
Depresyon için Risk Faktörleri
Depresyon en yaygın akıl sağlığı bozuklukları arasındadır ve genetik, çevresel, biyolojik ve psikolojik faktörlerin bir birleşiminden kaynaklandığı düşünülmektedir. Depresyon en yaygın olarak yetişkinlerde ortaya çıkarken, çocuklar ve gençler de bu bozukluğu yaşayabilmekedir. Yaşlı yetişkinler arasındaki depresyon, kalp hastalığı, kanser veya diyabet gibi kronik sağlık koşullarının bir sonucu olabilir.
Depresyon için risk faktörleri şunları içerir:
- Ailede depresyon geçmişi (genetik)
- Travma veya şiddet, taciz veya yoksulluk geçmişi
- Beyindeki belirli kimyasallar veya yapılar
- Büyük yaşam değişiklikleri (ölüm, boşanma, iş kaybı vb.)
- Stres
- Kendine güvensizlik
- Bazı fiziksel hastalıklar
- Uyuşturucu ve alkol bağımlılığı
- Bazı ilaçlar
Depresyon Tanı Yöntemleri
Depresif bozukluk tanısı konması için, kişinin iki haftadan uzun süren depresif bir dönem yaşamış olması gerekir. Depresyon hastalığında depresif dönemin semptomları kişiye göre değişiklik gösterebilir. Kişi yaptığı tüm faaliyetlerde ilgi kaybı veya zevk kaybı yaşayabilmektedir.
Kişilerde iştah kaybı veya kiloda değişiklik görülmektedir. Depresyonlu birey uyku bozuklukları yaşayabilir. Depresyon kişilere, tedirginlik veya yavaşlama hissi verir.
Kişiler depresyon halindeyken yorgunluk hissedebilir.
Depresyona sahip hasta düşük öz değer, suçluluk veya eksiklik duyguları hissetmektedir. Konsantre olma veya karar verme zorluğu yaşayan hasta işlerine odaklanamaz.
Eğer tedavi edilemezse ya da erken teşhiste bulunulmazsa hasta intiharı düşünür ya da intihara kalkışabilir.
Depresyonun Tedavi Yöntemleri
Sürekli gelişen teknoloji ile depresyonu tedavi etmenin çeşitli yolu bulunmaktadır. Bu tedaviler kişinin ne kadar süredir depresyona sahip olunduğu ve semptomların ciddiyeti gibi durumlara bağlı olarak değişiklik göstermektedir.
Depresyon hastalığı için ilaç almakta utanılacak bir şey yoktur. İnsanlar rutin olarak fiziksel rahatsızlıklar için ilaç almaktadır. Bu durumda akıl hastalığına sahip olmak ve bunun için ilaç kullanmak da farklı değildir.
Antidepresanlar, beyindeki nörotransmiterleri etkileyerek çalışır. Yaygın antidepresan türleri arasında seçici serotonin geri alım inhibitörleri, serotonin ve norepinefrin geri alım inhibitörleri ve norepinefrin-dopamin geri alım inhibitörleri bulunur. Bu ilaçların bir listesini ve açıklamalarını araştırmalı ve hangi ilacın kişi için uygun olduğunu belirlemek için doktor ile konuşulmalıdır. Olası yan etkilerden endişe eden hastaların, herhangi bir ilacı doktor kontrolünde azaltılabileceği veya kesilebileceği unutulmamalıdır.
Tedaviye dirençli depresyon için çeşitli araştırmalar yapılmakta ve tıp için ilaçlar üretilmektedir. Bazen ilaçla birlikte psikoterapi (diğer adıyla konuşma terapisi), bir depresyon atağının tedavisinde, yönetilmesinde ve süresini kısaltmada oldukça faydalı olabilir.
Psikiyatristler ve psikologlar gibi eğitimli uzmanlar, mevsimsel duygusal bozukluk için ışık terapisinden düşünce süreçlerini değiştirmeye çalışan BDT’ye kadar bu tedavilerin birçok türünü sunabilir. BDT’nin bir amacı, davranışsal aktivasyonu, etkili bir tedaviyi ve bir terapistin hayatınıza tatmin, anlam veya zevk getiren daha keyifli aktiviteler planlanmasına yardımcı olabileceği bir tekniği içerir. doktorlara göre, davranışsal aktivasyon, terapist desteği alanların depresyon olasılığını potansiyel olarak azaltabilir.
Terapi günümüzde her zamankinden daha erişilebilir bir durumdur. Gelişen teknoloji ile, klinisyenlerin dörtte üçünden fazlası artık hizmetlerini, öncelikli olarak belirlenmiş bir telesağlık platformunda telefon veya video aracılığıyla uzaktan sağlamaktadır. Yani randevu almamak için hiçbir engel kalmadı. Diğer bir deyişle, tedavi için seyahat etmeye veya günlük işleri ertelemeye gerek yok, artık isteyen herkese evinden tedavi olma seçeneği sunulmaktadır.
Depresyon için tedavi, sağlıklı bir diyet, düzenli egzersiz, verimli bir uyku programı ve hatta bilinçli kişisel terapi uygulamaları ile sağlanmaktadır. Doktorlar, bunların hepsinin semptomların şiddetini hafifletmede yardımcı olduğunu söylüyor.
Egzersiz, kişinin stresle daha iyi başa çıkmasına yardımcı olur ve egzersiz sırasında salınan endorfinler kişiye zihinsel bir destek sağlayabilir. Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezleri, fiziksel aktivitenin kişilerin geceleri daha iyi uyumasın yardımcı olduğunu ve daha destekleyici bir rutin için zincirleme bir reaksiyon başlattığını bildiriyor.
Meditasyon, zihni temizlemenin ve vücudu sakinleştirmenin oldukça etkili bir başka yoludur. Kişilerin günlük tutmayı da denemesi de önerilmektedir. Kişi yakın arkadaşları ve ailesi mücadeleleri hakkında konuşmalıdır. Bir sosyal destek sistemine sahip olmak, zihinsel sağlığı ve refahı korumada önemli bir rol oynar.
İyileşme bir yolculuktur, varış noktası değil. Kötü günler yine de gelecek, ancak iyi hedeflenmiş tedavi ile depresyonun üstesinden gelinebilmektedir. Bilim, depresyon gibi ruhsal bozukluklar için henüz bir çare bulamamış olsa da, buna rağmen mutlu ve doyurucu bir hayat yaşamak tamamen mümkündür.
Cinsel İsteksizlik, Deliryum, Hiperaktivite, Kanserde Psikolojik Destek, Kişilik Bozuklukları
