Çocuklarda kabızlık sorunu genel olarak halk dilinde ifade edilen tarzı ile katı dışkının çok seyrek bir şekilde yapılabilmesidir. Aynı zamanda tuvalete çıkamama olarak ta yorumlanabilmektedir. Seyreklik hali çocuktan çocuğa değişebilen bir durum olduğu gibi yetişkinlerde de aynı şekilde ilerleyen bir döngü sayılmaktadır. Ortalama olarak 2 günde bir büyük tuvaletini yapabilen çocuk açısından kabızlık sorunu oluşmadığı gibi bu durum normal kabul edilmektedir.
İçindekiler
Bebeklik döneminde olan çocuklar açısından dışkılama konusu anne sütüne bağlı olarak değişiklik gösterebilmektedir. Anne sütünden yeterli miktarda faydalanan bebeklerde ve çocuklarda yetersiz süt alışı yapan çocuklara göre gün içinde daha fazla dışkılama görülmektedir. Bunun temel sebebi anne sütünden faydalanan çocuğun metabolizma ve sindirim sisteminin gelişmiş olmasından kaynaklanmaktadır. Çocuklarda kabızlık sorunu birçok çocukta görülebilen bir sorun olarak bilinmektedir. Bu durum kimi zaman anne sütü yetersizliği ile oluşurken kimi zaman da çocuğun kullanmış olduğu ilaçların yan etkilerinden kaynaklanabilmektedir.
Ayrıca çocuğun beslenme alışkanlığının yanı sıra düzenli sıvı alımı da bu konuda önemli role sahiptir. Bu nedenle beslenme alışkanlıkları çok önemli rol oynamaktadır. Konuyla ilgili en önemli faktör çocuğa doğru bir tuvalet eğitimi verilmesiyle başlamaktadır. Oluşan kabızlık sorunu bebeklik çağında ve çocukluk çağında görülmesi sık olan normal bir durumdur. Fakat dışkılama da oluşan zorlama ile birlikte rektal kanama başlamış ise altında yatan sorunu anlayabilme açısından mutlaka hekim kontrolü yaptırmak gerekmektedir.
Çocuklarda Kabızlık Nedir?
Çocuklarda kabızlık sorunu oluşması genel olarak normal süre içinde katı dışkısını çıkaramaması olarak bilinmektedir. Anne sütü yetersizliği ve kullanılmış olan ilaçların yan etkilerine bağlı olarak gelişebilen bu durum beraberinde zorlanmaya bağlı olarak anal fissür veya rektal kanama oluşturabilmektedir.
Kanama oluşması halinde birkaç sefere mahsus korkulacak bir durum yoktur fakat ilerlemeye başladığı an altında yatan nedeni bulmak ve tedavi ile kabızlık sorunundan kurtulmak için hekim muayenesi gerekli olmaktadır. Anne sütünden yeterli miktarda alabilmiş çocuklarda günlük dışkılama sayısı diğer çocuklara oranla daha fazla görülmektedir. Sindirim sistemi, metabolizma ve bünyenin tam anlamıyla gelişmesini sağlayan anne sütü her açıdan çok değerli bir yere sahiptir.
Çocuklarda kabızlık rahatsızlığı genel olarak çocuğu zorlayan bir durum olarak bilinmektedir. Beslenme alışkanlıklarından kaynaklanan bu durum beraberinde yanma, kanama ve çatlak gibi durumlar oluşturabilmektedir. Özellikle kabızlık şikâyeti ile gelen çocukların tıbbi geçmişinde genellikle beslenme alışkanlıkları öne çıkmaktadır.
Sindirimi zorlayan ve boşaltım sistemine ilerlemeyen katı yiyeceklerin çok fazla veya üst üste tüketilmesi durumunda kabızlık sorunları ortaya çıktığı bilinmektedir. Bebeklik çağında ek gıdaya geçiş döneminde çok sık yaşanabilen bu durum anne sütü dışındaki gıdalara alışma süreci olarak ta yorumlanmaktadır. Anne sütü genel olarak sıvı şeklinde bir besin tarzı olmasından dolayı katı gıdaya geçiş sırasında bu durumun yaşanması gayet normal olarak kabul edilmektedir.
Çocuklarda Kabızlık Nedenleri
Çocuklarda kabızlık nedenleri fizyolojik ve psikolojik açıdan ikiye bölünmektedir. Genellikle bebeklik çağında anne sütü sonrasında ek gıda geçişlerinde veya annenin sütü kesildiği vakit mecburen başlanan besin tarzından kaynaklı olabildiği gibi bazı hastalıklar nedeniyle kullanılan ilaçlara bağlı olarak ta geliştiği bilinmektedir. Özellikle psikiyatri ilaçları kullanan çocuklarda daha fazla görülen kabızlık sorunu beraberinde kansızlığa bağlı olarak demir ilacı kullanan çocuklarda da görülmektedir.
Ayrıca idrar söktürücü ilaç çeşitleri de kabızlık oluşturabilmektedir. Bu durumun yanı sıra beslenme alışkanlıkları veya yeni bir besine geçişte görülen bir durum olarak bilinmektedir. Yeni besin tüketimi yaptırırken çocuğun bünyesi henüz tatmadığı besine karşı bir reaksiyon oluşturabilmektedir. İlerleyen bir durum gözlendiği zaman mutlaka muayene edilmesi gerekmektedir. Genel olarak kabızlık nedenleri şu şekilde sıralanmaktadır.
- Anne sütü ile beslenme dönemi içinde annenin kabızlık sorunu yaşamış olması
- Anne sütü sonrasında verildiği bilinen inek sütüne geçiş yaşı 1 yaşın altında olması
- Diş çıkarma süresinde yanlış beslenme tarzı uygulanması
- Posalı yiyecek tüketilmemesi
- Sıvı tüketiminin oldukça düşük miktarda olması
- Fast-food tüketiminin fazla olması
- Makatın dar bir şekilde olması
- Bağırsağın geniş olması ya da yavaş çalışması
- Çocukluk döneminde kullanılan demir ilaçları
- Psikolojik sorunlar nedeniyle oluşan kabızlık sorunu
Yukarıda sıralanan nedenler arasında eklenmemiş olan birçok neden daha eklenebilir. Bu durum her çocuğun kendine özgü bir sorunu olarak ortaya çıktığından her çocuğun kabızlık sorunu da farklı nedenlere bağlı olarak gelişebilmektedir. Bu nedenle çocuklarda kabızlık nedenlerine bakılırken tıbbi geçmişi ele alınarak değerlendirme yapılmaktadır.
Çocuklarda Kabızlık Belirtileri
Çocuklarda kabızlık belirtileri arasında en sık gözlemlenen durumların başında çocuğun sürekli karın ağrısı çekmesi ve tuvalete girdiği zaman uzun süre beklemesine rağmen tuvaletini yapamamasıdır. Bebeklerde ise bu durum huzursuz olmaya başlamasıyla birlikte gelişen ağlama hali olarak özetlenmektedir. Genel olarak kabızlık belirtileri ise şu şekilde sıralanmaktadır.
- Gün içinde tuvalete çıkamaması
- Tuvalete çıktığı zaman çok katı bir şekilde yapabilmesi
- Karın ağrısı yaşaması
- Karın bölgesinde şişlik oluşması
- Kirlenmiş iç çamaşırı görüntüsü
- Katı dışkının mesaneye bastırması nedeniyle oluşan idrar kaçırma sorunu
- Makat yolundan kan gelmeye başlaması
- Sürekli idrar enfeksiyonu geçirmesi
- Normalin dışına çıkan davranış şekilleri veya huzursuz hissetmesi
- Kabızlık ile birlikte gelişen iştahsızlık problemi
Yukarıda sıralanan belirtiler çocuklarda kabızlık rahatsızlığı oluştuğunda gözlemlenecek konular arasında yer almaktadır. Bu belirtiler genel olarak araştırılmış ve gözlemlenmiş belirtilerdir. Bu belirtilerden farklı semptomlarda görülebilmektedir. Çünkü kabızlık sorunu sadece besin alışkanlıklarına göre değil aynı zamanda ilaç kullanımı sonrası veya psikolojik nedenlerle de oluşabilen bir sorun olarak bilinmektedir.
Çocuklarda Kabızlık Tanı Yöntemleri
Çocuklarda kabızlık tanı yöntemleri öncesinde hekimin fiziki muayenesi esnasında çocuğun tıbbi öyküsü dinlenilmektedir. Yeme alışkanlıkları başta olmak üzere kullandığı ilaçların reçete bilgisi tanı yöntemi sayılmaktadır. Aynı zamanda tuvalet eğitimi ve ne sıklıkla tuvalete gittiği öğrenilmektedir. Bu yöntemler fiziki muayene esnasında kontrol edilen durumlardır.
Beraberinde ise kanama durumu oluşmuş ise hekim tarafından röntgen ve laboratuar incelemesi istenmektedir. Çocuğun yaşadığı kabızlık sorunun altında yatan nedeni öğrenmek amaçlı rektumda çatlak oluşup oluşmadığına da bakılması gerekmektedir. Aynı zamanda bu kısımda tıkanmada oluşabildiği için hekim ekstra tanı yöntemlerine de sevk edebilmektedir.
Çocuklarda Kabızlık Tedavi Yöntemleri
Çocuklarda kabızlık tedavi yöntemleri arasında ilk olarak öne çıkan durum sıvı alımını çoğaltmasıdır. Ayrıca yaşam biçiminde değişiklik yapılması gerekmektedir. Düzenli spor yapması veya hareketsiz kalmaması açısından destek olabilecek durumlara yardımcı olunmalıdır. Örnek vermek gerekirse; asansör kullanmak yerine merdivenleri kullanmasını tercih ettirmelisiniz. Bol miktarda su içmesinin yanı sıra posa içeren ürünlerden tüketmesini sağlamak önemli rol oynamaktadır. Aynı zamanda yeşil yapraklı sebzeler tüketmesi ve meyve tüketmesi çok önemlidir. Beraberinde ise fast-food tüketimi olarak bilinen hazır gıda tüketiminden uzak tutulması gerekmektedir.
Tuvaleti geldiği zaman hızlı bir şekilde tuvalete ulaşmasını sağlamak önemli rol oynamaktadır. Hekimin belirlediği tedavi yöntemlerinin de yaş sınırına bağlı olarak uygulanması ile birlikte aşabileceğiniz bir sorun olduğunu unutmamalısınız. Çünkü kabızlık genel bir sorun olup her yaşta görülebilen bir rahatsızlıktır.
Çölyak Hastalığı, Çocuklarda Üst Solunum Yolu Hastalıkları, Çocuklarda Ürtiker (Kurdeşen), Çocuklarda Sinüzit, Çocuklarda Rektal Kanama