Çocuklarda idrar kaçırma olarak adlandırılan enürezis noktürna açılı ile ifade edilen rahatsızlık türüdür. Çocukluk çağında en sık yaşanılan sorunlardan biri olan ve boşaltım sistemi ile ilgili bir sorun olarak bilinen bu duruma geceleri altını ıslatma şekliyle de bilinmektedir. Çeşitli nedenlere bağlı olarak gelişebilen bu durum yaşa bağlı olarak azalabilen bir sorun olarak nitelendirilmektedir. Çocukların tuvalet eğitimleri genellikle 2 ile 4 yaş arasındaki sınırda gelişmektedir. Bu süre içinde tuvaletini tutmayı öğrenebilen bir çocuğun idrar kaçırma sorunu gelişmemektedir.
İçindekiler
Fakat altında yatan nedenler arasında fizyolojik durumlar veya duygusal problemler varsa kendiliğinden gelişebilen bir sorun olarak ta görülmektedir. Ortalama olarak baz alındığı vakit 3 yaşındaki çocuğun altını ıslatma oranı %50 iken 6 yaşına gelmiş bir çocuğun altını ıslatma oranı %10 olarak bilinmektedir. Çocuklarda idrar kaçırma sorunu genel olarak çok farklı sebeplerle veya hastalıkla meydana gelebilen bir durum olarak görülmektedir. Aşırı stresli bir ortamda yaşayan çocuklarda çok sık görülebilen bu durum uyku düzensizliği veya geceleri çok sık gazlı içecek tüketimi neticesinde de görülebilmektedir.
Fakat genellikle bilinen nedeni korkuya bağlı olarak gelişen bir sorun olmasıdır. Oluşan durumun önüne geçebilme açısından gece yarısı sıvı alımının azaltılması değişkenliğe bağlı sorunu yok edebilmektedir. Fakat gerçek nedenini anlayabilme açısından ebeveynlerin bu süreci çok sabırlı geçirmesi şarttır. Ayrıca kronik bir soruna işaret etmesinden dolayı altında yatan doğru nedeni bulabilmek amacıyla uzmana danışmanız çok mantıklı bir çözüm olacaktır.
Çocuklarda İdrar Kaçırma Nedir?
Çocuklarda idrar kaçırma sorunu ortalama 3 yaşından 6 yaşına kadar devam ettiği görülen ve fizyolojik sebeplerden kaynaklanan altını ıslatma olarak ifade edilen rahatsızlıktır. Psikolojik nedenlerle de oluştuğu bilinen bu durumun kronik bir rahatsızlığa dönüşmemesi açısından doğru tuvalet eğitimi önemli rol oynamaktadır. Bu sebeple ebeveynlerin sabırlı davranarak çocukla uygun iletişime geçme zamanı da önemli role sahiptir. Ayrıca bu konuda uzman hekimlerin belirlediği yöntemlere uyulması da oluşan problemi hızla çözmenize yardımcı olabilmektedir. Gece veya gündüzleri de görülebilen bu sorun istemsiz bir şekilde geliştiği için bilinç dışı bir sorun olarak görülmektedir.
Çocuklarda idrar kaçırma durumu çocuğun mesane kapasitesinin dolu olduğunun anlamaması şeklinde yorumlanan bir sorundur. Özellikle aşırı stresli ortamda büyüyen çocuklarda daha sık görülen bu problem daha rahat ortamda büyüyen çocuklara göre daha çok görülen bir sorun olarak bilinmektedir. Bu sorun aynı zamanda genetik bir sorun olarak ta yorumlanabilmektedir. Ebeveynlerin birinin tıbbi öyküsünde altını ıslatma sorunu yer alıyorsa bu oran %45 olarak görülebilir.
Her ikisinde görülmüş bir sorun ise bu oran %77’ye yükseldiğinden çocukta da görülebilmektedir. Çocuklar uyku esnasında tuvaletini geldiğini anlayamamaktadır. Bu nedenle altına kaçıran çocuğun aynı sorunu tekrarlanmaya devam ettiği görülmektedir. Birçok çocukta görülebilen bu sorun idrar yolu enfeksiyon hastalıklarından kaynaklanabildiği gibi aynı zamanda korkulara bağlı da gelişmektedir. Bu nedenle çocuk tuvaleti geldiğinde söylemek istemez ve tutmaya çalışmaktadır. Mesane kapasitesi dolma sonrasında uyumuyorken bile altına kaçırabilmektedir.
Çocuklarda İdrar Kaçırma Nedenleri
Çocuklarda idrar kaçırma nedenleri psikolojik ve fizyolojik anlamda ikiye ayrılmaktadır. Birçok sebep ile gelişen altını ıslatma sorunu bir süre devam eden ve yaş sınırına bağlı olarak yok olduğu görülen rahatsızlıktır. Genetik sebeplerle dahi oluşabilen bu sorunla ilgili genel olarak belirlenmiş nedenler şu şekilde açıklanmaktadır.
- Ebeveynlerden birinin idrar kaçırma problemi yaşamış olması
- Çocukta mesane kaslarının gelişmemiş olması
- Aşırı derece de yorulma
- Gece yarısı bol miktarda sıvı alınması
- Böbrek ve idrar yapısında problemler oluşmuş olmasından kaynaklı gelişen idrar kaçırma sorunu
- Kaygıya dayalı sorunların çocukta büyük stresler oluşturması ( aile ortamında huzursuzluk, stres, kardeş kıskançlıkları ve benzeri konular nedenli oluştuğu bilinen idrar kaçırma sorunu)
- Duygusal açıdan yaşanılan ve şok etkisi yaratan sorunların tümü
- Ebeveynlerin ilgisiz davranması
- Hiperaktivite bozukluğu
- Dikkat eksikliği sorunu
- Diyabet olarak bilinen şeker hastalığı sorunu
- Küçük mesane olması veya mesane deposunun gelişmemesi
- Uyku halinde mesanenin dolu olduğunu anlamaması
- Uyku esnasında ADH salgılanmaması
- İdrar yolu enfeksiyonu geçirmesi
- Tıkayıcı uyku apnesi kaynaklı gelişmesi
- Aşırı aktif mesane sebebinden kaynaklı görülmesi
Yukarıda belirtilen nedenler çocuklarda idrar kaçırma sorunları arasında gözlemlenmiş semptomlar olarak bilinmektedir. Fakat birçok duruma bağlı olarak ta gelişebilen bu durum korku ile özdeşleşebilen bir sorundur. Bu nedenle çocuğun korkutulması anında dahi görülen bir sorun olarak betimlenmektedir.
Çocuklarda İdrar Kaçırma Belirtileri
Çocuklarda idrar kaçırma belirtileri genellikle çocuğun genel tavırları ve tıbbi geçmişi ile alakalı olduğu düşünülmektedir. Fizyolojik ve psikolojik belirtileri aynı zamanda nedenleri sayılabildiği için hastalık olarak görülmemektedir. Bu rahatsızlığın önemli algı oluşturduğu bir gerçektir. Fakat unutulmaması gereken konu idrar kaçırma farklı hastalıklarında habercisi olduğudur. Çocukta fark edemediğiniz durumlar aslında başka bir hastalığında geliştiği yönünde açık uyarı sayılmaktadır. Bu sebeple idrarını tutamayan veya altını ıslatan çocuk için ebeveynlerin sabırlı yaklaşım tarzına sahip olması ve konunun uzmanı ile görüşmesi oluşan belirtilerin azalmasına hatta altta yatan sorunun bulunmasına da çözüm olmaktadır.
Çocuklarda İdrar Kaçırma Tanı Yöntemleri
Çocuklarda idrar kaçırma tanı yöntemleri belli başlı çeşitleri ile açıklanmadan önce erkek çocuklarında daha sık görülen bir sorun olduğu unutulmaması gerekmektedir. Çünkü mesane kontrolü açısından kız çocukları daha kontrollüdür. Aynı zamanda çocukların büyük bir çoğunluğu ele alındığı vakit her birinin tıbbi geçmişinde bu sorun görülmüştür. Genel olarak belirlenen idrar kaçırma tanı yöntemleri şu şekilde sıralanmaktadır.
- Tuvalete gitme alışkanlıkları veya tuvalet eğitimi ile ilgili sorunlar
- Uyku kalitesi ve özelliği
- Geceleri sıvı alımı veya sıvı alma isteği
- Psikolojik durumlardan kaynaklı oluşan bir durumun öne çıkması
- İdrar yaparken oluşan yanma hissiyatının olup olmaması
- Kabızlık sorunundan doğan bir idrar kaçırma hali
- Ailenin genlerinde idrar kaçırma durumlarının oluşu
Yukarıda sıralanmış durumlar hekimin sorguladığı konular arasında yer alıp çocuklarda idrar kaçırma tanı yöntemleri olarak bilinmektedir. Bu soruların yanı sıra fiziki muayene, idrar ve kan testleri de yapılmaktadır.
Çocuklarda İdrar Kaçırma Tedavi Yöntemleri
Çocuklarda idrar kaçırma tedavi yöntemleri öncelikle hekim muayenesi gerektiren önemli bir durum olarak bilinmektedir. Tedavi öncesinde sorunun neyden kaynaklı geliştiği öğrenilerek ona göre tedaviye başlanması doğru olmaktadır. Genel olarak uygulanması gereken önemli tedavi yöntemleri şu şekilde sıralanır.
- Geceleri sıvı alımlarının azami seviyeye çekilmesi
- Yatmadan önce tuvaletini yapması yönünde alışkanlık kazandırılması
- Tuvalete gitme ulaşımının kolay bir hale getirilmesi
- Yatmadan önce su verilmemesi
- Kafein içeren içecek çeşitlerinden tüketmemesi
- Yağda kızartılmış yiyecek çeşitlerinden uzak durması
- Boyalı şeker tüketimi yapmaması
- Utanma veya suçluluk duygusu hissetmesi nedeniyle ebeveynlerin sabırlı davranması
- Psikolojik açıdan tetikleyici durumlardan uzak tutulması
- Oluşan sorunla ilgili bir hastalık olup olmadığını anlama açısından hekim kontrolü yaptırılması
Yukarıda sıralanan tedavi yöntemleri çocuklarda idrar kaçırma sorununu azami hale getiren uygulamalar olarak bilinmektedir. Aynı zamana farklı bir soruna yönelik araştırma açısından da değerli bir konu sayılmaktadır. Özellikle 3-7 yaş arasında görülen bu sorun bir hastalık olarak sayılmamaktadır.
Çölyak Hastalığı, Çocuklarda Üst Solunum Yolu Hastalıkları, Çocuklarda Ürtiker (Kurdeşen), Çocuklarda Sinüzit, Çocuklarda Rektal Kanama