Çocuklarda astım rahatsızlığı hava yollarında oluşan tıkanmalar nedeniyle ortaya çıkan bir rahatsızlık olarak bilinmektedir. Çeşitli etkenlere bağlı olarak ortaya çıkabilen bu durum neticesinde nefes darlığı çekilmesi yönünde şikâyetler öne çıkmaktadır. Akciğerlerde bulunan hava duvarının çeşitli etken faktörler nedeniyle şişmesi sonucu oluşan bu durum fiziksel faaliyetlerinde de zorlanmalarına sebep olmaktadır. Akciğerler içinde yer alan damarların ağaç görüntüsüne benzer şekilde bulunması ve bu görüntünün tıkanık bir vaziyete bürünmesiyle saptanan durum hayat boyu etkileyecek sorunları da beraberinde getirmektedir.
İçindekiler
Çocuklarda astım oluşumu ile birlikte kas bantları ile sarılı olan hava damarları giderek daralmaya başlamaktadır. Ayrıca en uçta yer aldığı bilinen hava damarlarının küçük şekilde ifade edilen balon bezlerinde son bulmasıyla hava alma işlevi son bulmaktadır. Nefes alınması doğrultusunda ilerleyen hava akciğerlere girmektedir. Nefes verildiği zamanda aynı şekilde akciğerlerden dışarı atılmaktadır. Bu şekilde normal solunum şeklini bozabilen çocuklarda astım problemi aşırı seviyede mukus üretimi sonucunda oluşmaktadır.
Kas duvarlarının kalınlaşıp yapışkan bir hale gelmesi sonucunda çocuk rahat nefes alamaz hale gelmektedir. Aynı zamanda etrafındaki kaslarında sıkışmış bir hale gelmesi nedeniyle uzun süreli bir kronik nefes alma problemi görülmektedir. Astım hastalığı olan çocuklar genellikle kapalı ortamda fazla uzun süre kalmadıkları gibi aynı zamanda yanlarında sigara içilmesine veya dumanlı ortamlarda bulunmaya da dayanamazlar. Akciğerlerin üretmiş olduğu hava belli bir orantıda vücut seviyesine göre olmaktadır. Nefes almayı yetersiz hale getiren tüm durumlar bu nedenle önemli bir sorun olarak görülmektedir.
Çocuklarda Astım Nedir?
Çocuklarda astım akciğerlerde yer alan hava keseciklerinin daralması ve mukusun fazla üretimi sonucu oluşan bir rahatsızlık olarak bilinmektedir. Oksijen anlamında solunan havanın karbondioksit olarak verilememesi durumunu da öne çıkaran bu olay çocuğun giderek nefes alıp vermesini de zorlaştırmaktadır. Hava yolunun etrafında bulunan kasların kalınlaşması ve hava keselerinin daralması ile birlikte astım hastalığı oluşmaktadır. Normal mukus seviyesi akciğerlerden dışarı atılabilen durumda ilerlemektedir. Fakat astım hastalarında mukus üretimi çok fazla olduğundan dışarı atılması da çok zorlaşmaktadır. Bu şekilde ilerleyen hastalığın sonucu çocukta hava açlığı meydana gelmektedir. Çünkü nefes alıp vermekte zorlandığı için sürekli olarak zorlanır.
Çocuklarda Astım rahatsızlığı en çok geceleri görülen bir problem olduğu gibi aynı zamanda da oyun oynarken veya fiziksel bir faaliyet ile ilgilenirken çok sık rastlanan bir sorun haline gelmektedir. Çocuğun nefes alıp verirken hırıltılı şekilde nefes şekline sahip oluşu süre gelen bir özelliği olmaya başlamaktadır. Alveol kümesinde son bulan en uçtaki hava yolu kesecikleri akciğer içerisinde giderek daralmaktadır. Bu nedenle astım hastalığının daha da pekişmesine ve ilerlemesine takviye yapan bir durum olarak özetlenmektedir. Kan damarları ile çevrili olan damarlar aşırı mukus üretilmesi sonunda kaslarında kasılmasına sebep olur. Erken teşhis yapılmayan astım rahatsızlıklarında ileriye dönük sorunlar daha da çoğalmaktadır.
Çocuklarda Astım Belirtileri
Çocuklarda astım belirtileri genel olarak geceleri uykuya dalma esnasında veya uyku sırasında görülebileceği gibi gün içi aktivitelerinde de ortaya çıkan durumlar eşliğinde gözlemlenmektedir. Genel olarak astım belirtileri şu şekilde sıralanmaktadır.
- Nefes darlığı oluşturması ve rahat nefes alamaması
- Hava açlığı çekmesi
- Solunum esnasında sanki ıslık çalıyormuşçasına ses çıkarması ve hırıltı oluşması
- Dinlenme esnasında genellikle soluk soluğa kalması veya hızlı nefes alıp vermek istemesi
- Göğüs ağrılarının çoğalması
- Yorgunluk
- Zayıflık
- Enerji düşüklüğü ve yapılan aktivitelerde çok hızlı yorulması
- Solunum sırasında kaburgalarının arasında çekilme olmaya başlaması
Yukarıda sayılan belirtiler arasına ek olarak yaşanılan yerin iklimi ve ev ortamı da eklenebilmektedir. Çünkü bazı halı çeşitleri de çocuğun boğazında gıcıklanma oluşturduğu bilinmektedir. Aynı zamanda giymekte olduğu elbiselerin tozları, ev ortamında yer alan en ufak bir toz birikintisi de astım rahatsızlığında atak geçirilmesine sebep oluşturmaktadır.
Çocuklarda astım oluşmasına sebep olan durumlardan biri de nemli ve rutubetli yerde yaşıyor olmasından kaynaklıdır. Bu nedenle astıma sebebiyet olabilecek durumlardan da kaçınılması gerekmektedir. Astım hastalığını tetikleyen durumlardan biri de sigara dumanına maruz kalınmasıdır. Özellikle gebelik döneminde annenin kullanmakta olduğu zararlı ilaçlar ve madde bağımlılığı astım oluşmasında önemli nedenler arasında belirtilmektedir.
Çocuklarda Astım Tanı Yöntemleri
Çocuklarda astım tanı yöntemlerinin uygulanmasının öncesinde hekim tarafından etraflıca fiziki muayene yapılması gereklidir. Çocuğun veya bebeğin astım olduğunu teşhis etmek kolay bir konu değildir. Bu nedenle hekim tarafından istenen ilk şey çocuğun tıbbi geçmişini ve oluşan belirtileri dinlemektir. Dinleme sonrasında uygulanan ilk adım çocukta oluşan semptomların hangi aralıkta oluştuğunu sorgulamak olacaktır. Çünkü her hırıltılı solunum şekli astım tanısına uygun değildir. Benzer şikâyetlerin farklı hastalıklar neticesinde de oluştuğu bilinmektedir.
Fiziki muayene esnasında hekimin ilk baktığı alan çocuğun akciğeri ve kalbi olmaktadır. özellikle tanı konulma açısından çocuğun yaşı da baz alınarak ona göre uygun yöntem kullanılmaktadır. 5 yaşından küçük çocuklar için solunum fonksiyon testi önerilmemektedir. Fakat yaşı 10 olan bir çocuk için solunum testi yapılabilmektedir. Genel olarak uygulanılan tanı yöntemleri hekimin kararı ve çocuğun yaşına bağlı olarak şu şekilde sıralanmaktadır.
- Deri prick testi
- Solunum fonksiyonu testi
- Kan tetkikleri
- Ekshale nitrik oksit testi
- Radyolojik inceleme
- Fiziki muayene veya kontrol
Yukarıda belirtilen tanı yöntemleri çocuklarda astım rahatsızlığına yönelik uygulanılan yöntemler olarak bilinmektedir. Çocuğun yaşına göre uyarlanabilen bu yöntemler hekim kararı neticesinde ilerlemektedir. Bu nedenle özellikle yaşı küçük çocuklar veya bebeklerde astım teşhisi konulması oldukça zor bir durum olarak bilinmektedir.
Çocuklarda Astım Tedavi Yöntemleri
Çocuklarda astım tedavi yöntemleri arasında ilk önce dikkat edilmesi gereken husus çocuğun hangi durumlarda fenalaşmaya başladığını gözlemlemeniz gerektiğidir. Oluşan astım krizleri doğrultusunda ona göre bir hayat sunarak çocuğun nefes alıp vermesini de kolaylaştıracak yöntemleri bulabilirsiniz.
Hekimler tarafından belirtilen tedavi yöntemleri arasında çocuğa hava spreyi verilmesi veya ilaç verilmesi tedavileri arasında bilinen durumlardır. Fakat ilaç ve sprey kullanımları her durumda kullandırılmamaktadır. Bu durumla ilgili tıpkı normal ilaç kullanım sürelerine benzer bir şekilde hangi sıklıkla kullanmanız gerektiği belirtilmektedir. Tıbbi müdahalelerin yanı sıra çocuğunda astım olan kişilerin uygulaması gereken önemli durumlar şöyle özetlenmektedir.
- Pamuklu giysi kullanımlarını azami sınıra getirme
- Ev ortamının her zaman temiz tutulması
- Mümkünse evde ince halı kullanılması veya çocuğun odasında halı bulunmaması
- Nemli bölgede fazla kalınmaması
- Sigara kullanılmaması ve sigara içilen alanda çocuğun bulunmaması
- Toz alerjisi oluşturması nedeniyle sebebiyet oluşturabilen her alandan kaçınılması
Yukarıda belirtilen durumlar çocuklarda astım tedavilerinde önemli rol oynamaktadır. Yapılan yöntemler sayesinde çocuk için hem yeni bir hayat tarzı oluşmuş olacak hem de var olan rahatsızlığını hissetmeden hayatını sürdürecektir. Bunun yanı sıra hangi durumların oluşması sonrasında çocuğun kriz geçirdiğini de görmeniz ile birlikte alacağınız her önlem son derece işe yarayacaktır. Astım hastalığının en çok öne çıktığı dönem ilkbahar mevsimleridir. Bu nedenle polenlerin bol miktarda olduğu bu süre zarfında daha dikkatli davranılması ve sıkı takip edilen önlemlere dikkat edilmesi etkin bir tedavi biçimi sayılmaktadır.