Adet düzensizliği günümüzde birçok genç kızda ve annelerde ortaya çıkan bir rahatsızlık olmaktadır. Bu rahatsızlığın ortaya çıkmasında birçok neden etkili olmaktadır. Belirtilerden herhangi biri ile karşı karşıya kalınması durumunda ise mutlaka hastaneye gidilmesi gerekmektedir. Çünkü adet olmada düzensizlik yaşamak sadece doğurganlığı değil, diğer kadın hastalıklarının da ortaya çıkmasına sebebiyet vermektedir.
İçindekiler
Adet Düzensizliği Genel Tanıtım
Adet düzensizliği kadınlarda bulunan üreme sistemindeki yumurtalıklar tarafından salgılanarak ortaya çıkmaktadır. Belli başlı hormonlar tarafından da görme sıklığı düzenli bir şekilde devam etmektedir. Sağlıklı kadınlarda ortalama olarak 28 günde bir defa olmakta ve vücutta bulunan hormonların etkisiyle, rahim içerisindeki endometrium tabakası kalınlaşmaktadır. Bu kalınlaşmanın ortaya çıkması ile birlikte kadınlar hem gebeliğe hazır hale gelmekte hem de kan damarları yönünden zenginleşen bu dokudan dolayı dışarıya kan atılmaktadır.
Bu dönemde gebelik halinin ortaya çıkması için bir sonraki aya vücut kendini hazırlamaktadır. Endometrium, yenilenmesi için kalınlaşması gereken bir doku olmaktadır. BU yüzden de yenilenme esnasında kan damarlarının zengin bir dokudan oluşmasından dolayı kanamaya neden olmaktadır. Bu kanamaya ise adet veya regl adı verilmektedir.
Adet döngüsü sağlıklı bireylerde 1. Gününden başladıktan sonraki süre olarak hesaplanması gerekmektedir. Bu süreç ise adet döneminin bitmesinden sonrasında 21 ila 35 gün aralığında olması gerekmektedir. Ancak bu dönemden önce veya sonra adet görme durumu olmasında, belli aralıklarda kanama olması veya aşırı kanama olması durumu ise adet düzensizliği olarak kabul edilmektedir.
Adet Düzensizliği Nedenleri
Adet düzensizliği her kadında hayatının belli dönemlerde ortaya çıkabilecek bir rahatsızlık olmaktadır. Bu yüzden de ortaya çıkması birçok farklı sebebe bağlı olabilmektedir. Böyle bir durum ile karı karşıya kalınması durumunda ise mutlaka doktora gidilerek kontrollerin yapılması gerekmektedir.
Adet döngüsünde ara kanamaların olması durumunda genellikle yumurtlama esnasında vücutta hormon düşüklüğünün yaşanması sonucunda ortaya çıkmaktadır. Hormon düşüklüğünün sebebi ise endometrium dokusunun gerekli olan hormon desteğini sağlayamaması ve bunun sonucunda ise leke tarzında oluşacak kanamaların meydana gelmesine neden olmaktadır. Bu gibi durumlar ile karşı karşıya gelinmesinde ise doktorla görüşülmesi gerekmektedir.
Adet düzensizliğinin ortaya çıkmasına neden olan bir diğer sebep hormonlar olmaktadır. Hormonlara bağlı olarak gelişmesi durumunda ise kişilerin adet kanamaları oldukça şiddetli ve ağrılı geçmektedir. Bu gibi durumlarda ise tıbbi yardım alınması gerekmektedir.
Adet düzensizliği ve düzensiz kanamaların ortaya çıkmasına neden olacak diğer nedenler ise şunlardan oluşmaktadır;
- Adenomyozis yani endometrial dokunun istenmeyen şekilde kalınlaşması,
- Yumurtlamanın istenilen seviye de olmaması,
- Yumurtlamaya bağlı olarak gelişebilecek sorunlar,
- Miyom oluşumu,
- Polip veya kist oluşumu,
- Kişinin kullanmış olduğu hormonsal ilaçların etkisi,
- Östrojen hormonu kaynaklı,
- Rahim içerisinde veya çevresinde bulunan diğer bölgelerde enfeksiyonların ortaya çıkması,
- Rahim ve overlarda kitlelerin oluşması olmaktadır.
Adet Düzensizliği Belirtileri
Adet döngüsü her sağlıklı kadında 2 ila 7 gün arasında süren bir süreç olmaktadır. Bunun yanı sıra regl görülmeye başlanılan ilk gün ile sonraki adet görülmeye başlanan ilk gün arasındaki süre ise 21 ila 35 gün arasında gerçekleşmesi sağlıklı bireylerde beklenmektedir.
Bu sürelerde adet döngüsünün görülmemesi durumunda ise bireylere adet düzensizliği tanısı koyulmaktadır. Yeni adet görülmeye başlanmasında veya menopoza girilmeye başlanan dönemlerde vücutta farklı hormonların düzenlenmesinden dolayı adet görmede gecikme veya düzensizliklerin ortaya çıkması normal olarak görülmektedir.
Adet düzensizliğine bağlı olarak ortaya çıkan tüm bu durumlar belli tıbbi kontrollerden geçildikten sonra normal kabul edilmemesi durumunda ise tedavi düzenlenmesi gerekmektedir. Buna uygun ilaçlar veya diğer tedavi yöntemleri kullanılmaktadır.
Adet düzensizliği şüphesi olması durumunda kişilerin vücudunu izlemesi ve şu belirtilerin olup olmadığını kontrol etmesi gerekmektedir. Belirtiler ise şunlardan oluşmaktadır;
- Adet döngüsünün yeniden başlama sıklığı 21 günden kısa, 35 günden az olup olmaması takip edilmelidir.
- Regl döneminin 2 günden az olmaması ve 7 günden fazla sürmemesi gerekmektedir.
- Kanamaların şiddetli olmaması gerekmektedir.
- Ağrı, kusma ve kramp gibi belirtilerin ortaya çıkması
- Kişilerin sürekli olarak yorgunluk çekmesi
- Sık sık baş dönmelerinin ortaya çıkması
- Belli bir dönem sık adet görme daha sonrasında ise uzun süre adet görmeme gibi belirtiler veren bir rahatsızlık olmaktadır.
Adet Düzensizliği Tanı Yöntemleri
Adet düzensizliği şüphesi ile doktora başvurulması durumunda öncelik olarak tıbbi öykü alınmaktadır. Öykü alınması esnasında ise adet görme sıklığı, ne kadar uzun sürdüğü, kanamaların aşırı olup olmadı veya ne kadar süredir adet gördüğünüz gibi sorular olmaktadır. Yeterli düzeyde cevaplar alındıktan sonra ise jinekolojik muayene yapılarak sorunun nerede olduğu bilinmeye çalışılmaktadır.
Jinekolojik muayenenin yapılması esnasında rahim, yumurtalık ve çevresinde bulunan yapıların ultrason ile görüntüleri elde edilir ve böylelikle kişilerin muayene aşaması bilmektedir.
Muayene sonrasında tanının netleşmesi ve diğer farklı şüphelerin ortada kalmaması için östrojen, FSH, LH ve AMH gibi belli başlı hormonsal dengelerin kontrol edildiği kan tetkikleri istenmektedir. Ultrason görüntüsüne ek olarak da kişilerinden MR gibi görüntüleme teknikleri ile bölgenin daha detaylı görüntüsü incelenebilmektedir.
Adet düzensizliği hormonsal değişkenlere ortaya çıkması gibi kitle gibi problemlerden dolayı da ortaya çıkabilmektedir. Bu gibi durumlarda ise kişilerden ufak müdahaleler ile kitle içerisinde örnekler alınabilmektedir. Alınan örnekler sonucunda ise kitlenin zararlı olup olmadığı, içerisinde kanser barındırıp barındırmadığı ve bunun gibi sorulara patolojik inceleme ile cevap bulunabilmektedir.
Adet Düzensizliği Tedavi Yöntemleri
Adet düzensizliğinin ortaya çıkması için farklı bir nedeni olmaktadır. Bu yüzden de buna kendi başına bir hastalık demek doğru olmamaktadır. Tanının konulması ile birlikte de neden olan duruma göre tedavi planının düzenlenmesi gerekmektedir.
Adet düzensizliğinin hormonal bir dengesizlik sonucunda ortaya çıkması durumunda hormon düzenleyen ilaçlar kullanılmaktadır. Böylelikle de hormonlar düzene girilerek istenilen adet görme süresi düzene girmektedir.
Adet düzensizliğinin ortaya çıkmasındaki neden polip gibi hastalıklara bağlı olması durumunda ise rahim içi incelenmekte ve buna göre gerekli patolojik örnekler alınmaktadır. Patoloji sonuçlarına göre herhangi bir risk durumu ile karşı karşıya kalınmamasında ise bölge temizlenerek eski düzene kavuşulması sağlanmaktadır.
Aşırı kanamaların ortaya çıkması durumunda genellikle ergenliğe yeni adım atmış kişilerde görülmektedir. Bu gibi durumlar ise kanama pıhtılaşma bozuklukları dahil birçok nedene bağlı olarak ortaya çıkmaktadır. Asıl nedenin bulunması ile birlikte kanama kontrol altına alınmaktadır. Böylelikle de yapılan adet düzenleyici tedaviler yapılarak adet görme sıklığının gerekli olan düzeye getirilmesi sağlanmaktadır.
Adet düzensizliği ortaya çıkmasındaki bir diğer nedenler arasında ise miyomlar bulunmaktadır. Miyomlar rahim içerisinde bulunan iyi huylu urlar olarak bilinmektedir. İyi huylu urlar genellikle belirti veren bir yapısı bulunmamaktadır. Ancak bazı kişilerde rahim içindeki dokulara baskı yapan bir yapısı olmasından dolayı kanamaların ortaya çıkmasına neden olmaktadır.
Urlara bağlı olarak şiddetli kanamaların ortaya çıkması durumunda ise hastanın hangi yaşta olduğuna veya çocuk sahibi olup olmadığı gibi diğer nedenlere bağlı olarak sadece miyomlar alınabilmektedir. Bazı durumlarda ise nadir olsa da rahmin tümünün cerrahi müdahaleler ile alınarak şiddetli kanamaların ortaya çıkmasında ki neden tedavi edilmektedir.
Gebelikte Tarama, Gebelikte Tanısal Testler, Gebelikte Ayrıntılı Ultrason, Gebelik Zehirlenmesi, Frengi