Astıma hangi bölüm bakar, astım ile alakalı aradığınız soruların yanıtları içeriğimizde yer almaktadır. Astıma hangi bölüm bakar sorusunun cevabı için yazımızı okuyabilirsiniz.
İçindekiler
Astım, kronik bir akciğer hastalığıdır. Hava yollarında iltihaplanma ve daralmaya neden olarak nefes almayı zorlaştırır. Şiddetli astım, konuşma veya hareket etmeyi zorlaştırabilir.
Astım ömür boyu süren bir hastalıktır ve tedavi yoktur. Ancak kontrol altına almak astım ile birlikte yaşamayı kolaylaştırabilir. Astım kontrol altına alınmazsa sık sık acile gitmek veya hastanede kalmak gerekebilir, bu da günlük hayatı oldukça kötü etkiler.
Astım Belirtileri
Astımın en sık görülen semptomu hırıltıdır. Nefes alırken çıkan ses, gıcırtı veya ıslık sesine benzer.
Diğer astım semptomları arasında şunlar vardır:
- Özellikle geceleri, gülerken veya egzersiz sırasında öksürük
- Göğüste sıkışma
- Nefes darlığı
- Konuşma zorluğu
- Endişe veya panik
- Tükenmişlik
- Göğüs ağrısı
- Hızlı nefes alma
- Sık enfeksiyon geçirme
- Uyku problemi
Belirtiler astım türüne göre değişebilir.
Astımın üç ana temeli vardır:
Hava yolu tıkanıklığı Normal durumda nefes alırken, solunum yollarını çevreleyen kas kümeleri gevşer ve hava serbestçe hareket eder. Ancak astım olduğunda kaslar gerilir ve havanın geçmesi zorlaşır.
Enflamasyon Astım, bronşlarda kızarıklık ve şişliğe neden olur. Bu iltihaplanma ciğerlere zarar verebilir. Uzun vadede astımı yönetmenin anahtarı bu durumu tedavi etmektedir.
Hava yolu duyarlılığı Astımlı kişilerin hava yolları, hafif tetikleyicilerle temas ettiğinde bile aşırı tepki verme ve daralma eğilimi gösterecek kadar hassastır.
Bu sorunlar aşağıdaki gibi semptomlara neden olabilir:
- Özellikle geceleri veya sabahları öksürük
- Hırıltı, nefes alırken ıslık sesi
- Nefes darlığı
- Göğüs de sıkışma, ağrı veya basınç
- Solunum problemleri nedeniyle uyku sorunu
Doktora Ne Zaman Gitmelisiniz?
Şu anda astımın bir tedavisi yok. Ancak astım semptomlarını azaltabilecek birçok etkili tedavi var. Yaşam tarzı değişiklikleri ve ilaçlar astımla başa çıkmanıza ve yaşam kalitenizi artırmanıza yardımcı olabilir.
Astım teşhisi konmamış ancak hırıltı, öksürük veya nefes darlığı gibi belirtiler yaşıyorsanız, doktorunuza bildirmelisiniz.
İlk teşhisten sonra semptomlarınız kalıcı yani astımınız kronik ise, doktorunuzu yılda en az bir kez veya daha sık görmelisiniz.
Aşağıdaki durumlarda da vakit kaybetmeden doktorunuza başvurmalısınız:
- Güçsüz hissetmek
- Günlük aktiviteleri gerçekleştiremez hale gelmek
- Geçmeyen hırıltı veya öksürük
Astım yönetiminde durumunuz ve semptomlar hakkında kendinizi eğitmeniz önemlidir. Ne kadar çok bilirseniz, akciğer fonksiyonunuzu ve kendinizi iyileştirmede o kadar inisiyatif alabilirsiniz.
Astım semptomları kişiden kişiye değişir. Aynı kişide bu semptomların tümü olmayabilir veya farklı zamanlarda farklı semptomlar görülebilir. Ayrıca bir astım krizinden diğerine değişebilir, birinde hafifken, diğerinde şiddetli olabilir.
Astımlı bazı kişiler uzun süre herhangi bir semptom göstermeyebilir. Bazılarının ise her gün sorunları olabilir. Bazı kişilerde de sadece egzersiz sırasında veya soğuk algınlığı gibi viral enfeksiyonlar sırasında belirti görülür.
Hafif astım atakları daha yaygın görülen bir durumdur. Hava yolları genellikle birkaç dakika ile birkaç saat arasında açılır. Şiddetli ataklar daha nadir görülür ancak daha uzun sürer ve acil tıbbi destek gerektirir. Şiddetli atakları önlemek ve astımı daha iyi kontrol etmek için hafif astım semptomlarını bile tanımak ve tedavi etmek önemlidir.
Doktorunuzla şu konularda konuşmak durumunuzu daha iyi anlamanızı sağlar
- Astım türünüz
- Belirtilerinizi ne tetikler
- Hangi günlük tedaviler sizin için en iyisidir
- Astım krizi için tedavi planı
Astım İçin Hangi Doktora Gidilir?
Astım teşhisi ve tedavisi için başvuracağınız uzmanlık alanı genel sağlığınız, yaşınız ve astımınızın ciddiyetine bağlı olarak değişebilir. Astım semptomlarını yönetme başarısının en önemli noktalarından biri doktorla uzun süreli bir ilişkidir ve takip eden doktoru mümkün olduğunca değiştirmemektir.
Aile hekimi
Astım benzeri semptomlar yaşıyorsanız veya semptomlarınızın ne anlama geldiğinden emin değilseniz, aile hekiminizle görüşebilirsiniz. Aile hekiminiz solunum yolu hastalıklarının tedavisinde deneyimli değilse ya da gerekli görürse sizi bir uzmana yönlendirecektir.
Çocuk doktoru
Çocuğunuzda astım semptomları varsa bir çocuk doktoruna gitmelisiniz. Çocuğunuzun çocuk doktoru çocukluk çağı astımını teşhis ve tedavi edebilir. Çocuğunuzun semptomları için diğer olası nedenleri de ekarte edebilirler. Çocuk doktorunuz ayrıca sizi test ve tedavi için bir uzmana yönlendirebilir.
Çocuk doktorları, bebeklikten 21 yaşına kadar çocukları tedavi etme konusunda özel bir eğitim alırlar.
Göğüs hastalıkları uzmanı
Solunum sisteminizi etkileyen bir hastalığınız varsa bir göğüs hastalıkları uzmanına görünmelisiniz. Astım semptomlarınızın daha şiddetli bir nedeni varsa, doktorunuz da sizi bir göğüs hastalıkları uzmanına yönlendirebilir.
Göğüs hastalıkları uzmanı, akciğerlerinizi, üst solunum yollarınızı, göğüs boşluğunuzu ve göğüs duvarınızı etkileyen hastalıklarda uzmanlaşmıştır. Akciğer ve solunum yolu hastalıklarının önlenmesi, teşhisi ve tedavisi konusunda uzmanlaşırlar.
Alerji uzmanı veya immünolog
Astım genellikle zararsız bileşiklere verilen yoğun tepkinin sonucudur. Astım semptomlarınız alerjik ise bir alerji uzmanına başvurabilirsiniz. Alerji uzmanı veya immünolog, alerjilerde uzmanlaşmıştır.
Alerji atakları bağışıklık sisteminde başlar. Alerji uzmanı veya immünolog, semptomlarınızı kontrol edebilir, teşhis testleri yapabilir ve astımınızın kaynağının bağışıklık sisteminiz olup olmadığını belirleyebilir.
Pulmoner rehabilitasyon veya solunum terapisti
Pulmoner rehabilitasyonla astım ve diğer rahatsızlıkların neden olduğu hava yolu ve solunum problemleri tedavi edilebilir. Solunum terapisi astım semptomlarının yönetiminde ve kontrolünde önemli bir rol oynamaktadır. Acil durumlarda anında müdahale sağlayabilir.
İç hastalıkları Uzmanı
Dahiliye uzmanları diğer branşlara rehberlik edebilir. Yetişkinleri etkileyen hastalıkların önlenmesi, teşhisi ve tedavisinde uzmanlaşmış bir doktorlardır. Bu doktorlar bir dizi yetişkin sağlık problemini tedavi etseler de, bazı dahiliyeciler yan dallarda ekstra eğitim alırlar.
Astım tedavisi, astım semptomlarınızı yönetmenize ve alevlenmeleri azaltmanıza yardımcı olabilir. Doğru astım doktorlarıyla çalışılarak etkili bir tedavi planı oluşturulabilir ve astıma bağlı komplikasyon riski azaltılabilir.
Acil Servise Ne Zaman Gitmelisiniz?
Astım atağı, hava yolları etrafındaki kas bantlarının gerginleşmeye başlamasıdır. Bu duruma bronkospazm denir. Atak sırasında hava yolları şişer veya iltihaplanır ve hava yollarını kaplayan hücreler normalden daha fazla ve daha kalın mukus üretir.
Tüm bunlar – bronkospazm, iltihaplanma ve mukus üretimi – nefes almada güçlük, hırıltılı solunum, öksürük, nefes darlığı ve normal günlük aktivitelerde zorlanma gibi semptomlara neden olur.
Astım Krizi Belirtileri
- Nefes alıp verirken şiddetli hırıltı
- Durmayacak hissi veren öksürük
- Çok hızlı nefes alma
- Göğüsde ağrı veya basınç
- Boyun ve göğüs kaslarında gerilme (Geri çekme)
- Konuşma zorluğu
- Kaygı veya panik
- Solgun, terli yüz
- Dudaklar ve tırnaklarda mavileşme
Astım krizi hızla kötüleşebilir, bu nedenle acil tıbbi destek önemlidir.
Astım inhaleri veya bronkodilatör olmadığında nefes almak zorlaşır. Bu sırada bir tepe akış ölçer kullanırsanız, muhtemelen sonuç normal tepe akış değerinizin %50’sinden daha az olacaktır. Birçok astım eylem planı, tepe akış değeri normalin yüzde 80’inin altına düştüğünde müdahale edilmesini önerir.
Akciğerler daralmaya devam ettikçe tepe akış ölçer kullanamayacak hale gelinir. Akciğerler sıkışır ve hırıltıya yetecek hava hareketi olmaz, sonuçta hırıltı kesilir. Bu durumda en yakın acil servise gidilmelidir. Ne yazık ki, bazı insanlar hırıltılı solunumun kaybolmasının bir iyileşme işareti olduğunu düşünür ve acil servise başvurmaz.
Oysa uygun tedavi alınmadığında zamanla konuşamama ve dudaklarda morarma başlar. Siyanoz olarak bilinen bu renk değişikliği, kandaki oksijen oranının gittikçe azaldığı anlamına gelir. Zamanında müdahale edilmemesi bilinç kaybı ve ölüme neden olabilir.
Sayfa içeriği sadece bilgilendirme amaçlıdır, tanı ve tedavi için mutlaka doktorunuza başvurunuz.